Na een week van werken waren de weersverwachtingen voor zondag gunstig. De voorspellingen waren een matige vrieskou, strakke blauwe lucht, kortom gunstig voor een speciale fotoshoot van de Pendrechtse molen welke staat aan de Charloisse Lagedijk 364, 2993 AG Barendrecht. De molen, gebouwd in 1731 stond voorheen op Rotterdams grondgebied, echter moest door wijzigingen in het bestemmingsplan in 1993 verhuizen naar zijn huidige standplaats, het Zuidelijk Randpark.
Ik heb de molen al diverse keren gefotografeerd, echter nog nooit in een winters landschap. Gezien de gunstige weersverwachtingen leek het mij die bewuste zondag (14 februari 2021) de ideale mogelijkheid. Echter bleek de strakblauwe lucht plaats te moeten maken voor een sluierbewolking welke echter naarmate de middag vorderde langzaam plaats maakte voor de blauwe lucht.
De meeste foto’s zijn gemaakt met mijn Nikon 18-140mm, echter enkele foto’s zijn gemaakt met een Samyang 24mm tilt&shift objectief.
Wanneer je denkt aan een tilfshift objectief denk je aan architectuurfotografie, denk je aan het fotograferen van gebouwen. Je gebruikt hiervoor de tilt functie in verticale richting van dit objectief. Maar draai je het objectief een kwart slag dan heb je deze tilt functie in horizontale richting. En in deze stand is het tiltshift objectief uitermate geschikt voor panorama foto’s.
Waarom de tiltfunctie van het tiltshift objectief gebruiken voor panorama foto’s als je ook een supergroothoek van 10-20mm kunt gebruiken? De 10-20mm supergroothoek heeft weliswaar een grote beeldhoek in de horizontale richting, maar ook in de verticale richting, en dit is juist bij panoramafoto’s in een aantal gevallen niet wenselijk. Deze panoramafunctie kun je niet alleen in horizontale richting maken maar ook in verticale richting waarbij drie foto’s in verticale richting worden gemaakt.
Onlangs (eind november) heb ik een samyang 24mm tiltshift lens aangeschaft en afgelopen zondag (20-12-2020) uitvoerig mee gespeeld, geëxperimenteerd in het Zuidelijk Randpark. In dit artikel wil ik de panorama foto’s laten zien. Er worden hierbij drie foto’s gemaakt die elkaar overlappen en in Lightroom tot één foto naadloos worden samengevoegd.
Het objectief moet volledig manueel worden ingesteld.
Deze serie foto’s zijn al een tijdje geleden gemaakt aan de Kralingse Plas in Rotterdam. Het is een tweedeling van reguliere foto’s en lange sluitertijdfotografie.
Het Stadion Park in Groot-IJsselmonde staat wellicht beter bekend als het park Twee Heuvels. Het park is in 1971 aangelegd en bestrijkt ongeveer 50 hectare. Het park ligt op loopafstand van mijn huis en daardoor een regelmatig bezocht stukje natuur.
Voor mijn item “landschapsfotografie in Rotterdam” heb ik al regelmatig het park bezocht en zal nog zeker vaker bezoeken. Op deze shoot ben ik eigenlijk wel een beetje heel erg trots. Uiteraard zijn de foto’s met zorg gemaakt en ge-optimaliseerd in Lightroom.
De long exposure foto’s bij de boom begon eigenlijk waarbij de wolkenbeweging zich van links naar rechts over de foto verplaatst. Toen ik de foto op mijn LCD scherm zag dacht ik, de wolken van links naar rechts, dat betekent als ik mijn camera standpunt 90 graden moet verplaatsen om een mooier effect te krijgen. En zo werd een aantal foto’s maken een waar project. De sluitertijden van de vier long exposure foto’s zijn resp. 73 seconden, 53seconden, 169 seconden en 104 seconden.
Het zuidelijk randpark is een uitgestrekt natuurgebied dat spreekwoordelijk bij mij in de achtertuin ligt, en ik al meerdere keren heb bezocht en gefotografeerd. En toch probeer ik de omgeving weer net iets anders in beeld te krijgen om niet in herhalingen te vallen.
Deze foto’s zijn tot stand gekomen door gebruik te maken van bracketing. De reeks van belichtingen was hierbij als volgt ingesteld:
-2.00 / -1.3 / -0,7 / 0 / +0.7 / +1.3 / +2.00
De stappen had ik bewust niet te groot gekozen. Thuis op de laptop heb ik een 3 tot 4 foto’s uit iedere reeks geselecteerd om vervolgens in Lightroom samen te voegen en verder te optimaliseren.
Om een verschil te kunnen waarnemen heb ik uit iedere reeks 1 foto geselecteerd die naar mijn idee de juiste belichting had, en deze in Lightroom geoptimaliseerd. Daarnaast heb ik de samengevoegde foto in Lightroom geoptimaliseerd om zo te kunnen beoordelen of alle moeite niet voor niets was geweest. Door de uiteindelijke resultaten naast elkaar te leggen en te vergelijken bemerkte ik in de samengevoegde foto’s net iets meer details.
Na een eerste fotoserie van de ondergaande zon achter de Pendrechtse molen, welke zich bevindt in de Molenstee onderdeel van het Zuidelijk Randpark, kwam er min of meer onverwachts, als plan B als ik het zou moeten omschrijven, een vervolg.
Het is 17 mei 2020 rond 18.15 in de avond. Het originele idee was foto’s te maken in het Zuiderpark gebruikmakend van het lichtschijnsel van de ondergaande zon. Ik had een tweetal locaties in gedachten dus op de fiets met rugzak en statief beladen op weg. Het was een schitterende zomeravond qua temperatuur, en de mensen waren het binnen zitten als gevolg van de corona-maatregelen meer als zat en zochten de buitenlucht op. Kortom een drukte van mensen lekker zittend in de grasvelden en genietend van de heerlijke zomeravond. Voor mij persoonlijk een absolute no-go.
Een plan B moest er komen. Vanavond wilde ik foto’s maken, na tot tweemaal toe op eerdere avonden met frisse moed te zijn vertrokken echter de omgeving en de sfeer niet de dingen waren die ik in gedachten had en er dus geen foto’s werden gemaakt. Want foto’s maken en later bij het bewerken constant in het achterhoofd malende “dit had beter gekund” is niet aan mij besteed.
Dus zoals in de inleiding van dit artikel beschreven had ik eerder foto’s gemaakt van de ondergaande zon achter de Pendrechtse molen. De voorwaarde waren echter wel om niet qua composities van de foto’s in herhaling te vallen. Rond 19.00 uur was ik op de plaats van bestemming, ruim twee uur voor de zonsondergang zou inzetten. Het resultaat van dit plan B zijn de bijgaande foto’s.
Landschapsfotografie in Rotterdam; Zonsondergang bij Pendrechtse molen.
Een zonsondergang fotograferen stond al langer op mijn foto-to-do lijstje vandaar ook de titel van dit artikel, het is en was en blijft een “special” voor mij.
Maar de vraag komt dan direct bij mij op, waar ga ik dat doen, wanneer ga ik dat doen. Ik ben zelf niet in het bezit van een auto dus even je spullen in de auto gooien en op weg gaan is er niet bij. In dat opzicht ben ik of afhankelijk van het openbaar vervoer of mijn fiets (die heb ik wel).
Nu bij het ingaan van de zomertijd de avonden weer wat langer duren en de weersomstandigheden goed zijn worden de mogelijkheden om mijn special uit te voeren ook groter, maar waar? Het strand zou een mooie optie zijn, maar hoe kom ik daar en ben ik weer op een redelijke tijd thuis. Het OV is met de huidige corona maatregelen geen optie dus moet het een lokatie zijn die ik op redelijkerwijze met de fiets kan overbruggen.
Het is vrijdag 14 april en vanavond gaat het naar alle waarschijnlijkheid gebeuren, het was al een paar keer uitgesteld omdat er weer wat tussenkwam. De zon gaat onder om 20.42, het is ongeveer 15 minuten fietsen naar de lokatie, het zuidelijk Randpark bij de Pendrechtse molen, ik moet mijn plekje nog vinden, camera op statief plaatsen, kortom op tijd zijn.
De eerste foto maak ik om 19.17 dus ruimschoots op tijd, de laatste om 20.55 en totaal maak ik 78 foto’s. Tijdens de foto-sessie verander ik nog wel eens van camera positie, instellingen, wel een filter, geen filter, tussentijds de witbalans aanpassen, kortom het is hart werken.
Zuiderpark: het grootste stadspark van Nederland; The Lake District het grootste nationale park van Engeland.
Uiteraard gaat deze vergelijking, het Zuiderpark in Rotterdam versus The Lake District in het graafschap Cumbria in het noordwesten van Engeland met betrekking tot de omgeving en het landschap niet op. Het Zuiderpark in Rotterdam is het grootste stadspark in Rotterdam en The Lake district het grootste nationale park van Engeland en valt sinds 2017 onder de Unesco wereld erfgoedlijst. Waarom dan deze vergelijking? Een grote inspirator voor mij met betrekking tot de landschapsfotografie in het algemeen en in het bijzonder is landschapsfotograaf Chris Sale, woonachtig en werkzaam in The Lake District. Ik volg hem op Youtube met zijn prachtige en inspirerende video’s. Zijn video’s zijn niet bedoeld als educatief materiaal alszijnde workshops, maar Chris Sale neemt je in zijn video’s mee naar het uitgestrekte gebied van The Lake district en heb je (althans ik zeker) het gevoel dat je werkelijk het fotograferen ansich beleefd. Geen bijzonderheden omtrent de meta-data die hij gebruikt, geen technische theoretische blabla. maar landschapsfotografie in zijn puurste vorm. En deze inspiratie is voor mij de voedingsbron om tijdens mijn foto-uurtjes te genieten van mijn hobby met als doel het maken van prachtige foto’s. In deze foto serie gemaakt in het Zuiderpark te Rotterdam heb ik een combinatie van landschapsfotografie, lange sluitertijd fotografie en zelfs een kleur/zwartwit combi samengesteld. De foto’s zijn gemaakt in een periode die zeker de geschiedenisboeken in zal gaan alszijnde de corona crisis. Maar één ding is zeker, tijdens deze foto serie heb ik ge-experimenteerd met instellingen, maar zeker ook met het bepalen van de compositie. Fotograferen is zien, maar dat zien beleef je door om je heen te kijken. En dat zorgt er voor dat je bij thuiskomst geen 300 foto’s in Lightroom behoeft te importeren, maar je geconcentreerd en met passie bezig bent een zo’n best mogelijke en mooiste compositie te bepalen, wat tijd kost maar zich aan het eind van de foto serie betaald in mooie opnamen.
Aan de kralingse plas hebben we alle ingrediënten die onmisbaar zijn voor lange sluitertijd fotografie, namelijk: lucht, water en objecten. De Kralingse Plas is ongeveer 100 ha groot en ligt in de Rotterdamse wijk Kralingen. Voor deze foto serie heb ik een rondje Kralingse plas gelopen, weliswaar in twee delen.
Het is de zoveelste zondag op rij dat de weersomstandigheden onbestendig zijn. Dit keer geen storm met naam maar wel een stevige wind, dreigende wolken, tussendoor een kort regenbuitje maar ook periode van een zonnetje tussen de wolken door. Via mijn weerapp op de telefoon (sat24) kon ik mooi zien wanneer en hoelang de droogweer perioden zouden komen en standhouden. Vanwege het onbestendige gedrag van de weersomstandigheden niet te ver van huis gegaan en dan kom je al gauw uit in het schitterende stadspark “de Twee Heuvels” waar ik al meerdere keren heb gefotografeerd.
Dit keer geen overzicht van alle mooie plekjes van het park maar een doelgerichte opdracht om vanuit een paar verschillende plekken een aantal foto’s te maken met een gelijke compositie echter door de snelle verandering van het wolkendek toch een andere geheel te fotograferen. Hierbij wel de aantekening dat de instellingen zoals diafragma naar omstandigheden en creativiteit werden aangepast.
De snel wisselende weersomstandigheden door de onrustige atmosfeer en stratocumulus wolken waren de oorzaak van de regelmatig voorkomende sterk wisselende lichtomstandigheden. Zag je een mooie compositie met schitterende wolkenpartijen dan moest je snel zijn daar een geheel ander wolkendek even later een totaal ander plaatje te zien gaf. Maar genoeg tekst nu, het is tijd voor de foto’s.
Onlangs heb ik het Benro filtersysteem aangeschaft. Dit systeem bestaat uit de Benro Master MKII filterhouder, een frame voor rechthoekige filters, een frame voor vierkante filters en twee lensringen van resp. 82 en 77 mm. Deze lensringen worden, naargelang de diameter van het objectief, aan de voorzijde op het objectief gedraaid om zo de filterhouder te bevestigen.
Daarbij een Master polarisatie filter 82mm specifiek geschikt voor de filterhouder aangeschaft. Normaal gesproken bestaat een polarisatiefilter uit een opzetring welke je op het objectief bevestigd, met daarop het draaibare polarisatiefilter. In de Benro filterhouder bevindt zich standaard een draaibare ring welke aan de achterzijde van de filterhouder is te draaien. Hierin wordt het, uit enkelvoudig dun glas (2mm) bestaande, polarisatiefilter in de filterhouder bevestigd.
De Benro filters kunnen niet direct in de filterhouder worden geplaatst. De filters moeten, alvorens ze in de filterhouder te kunnen plaatsen, worden bevestigd in een filterframe. Het voordeel hierbij is dat bij het plaatsen van het filter in de filterhouder er geen direct contact is tussen vingers en filter. Bovendien heeft de filterhouder de mogelijkheid tot een fijn-instelling dmv een draaiknop. Aan het asje van deze draaiknop bevindt zich een klein tandwieltje wat op zijn beurt in de vertanding aan de zijkanten van het filterframe valt.
Als laatste item dat ik aangeschaft heb is een Master graduated soft 3 stops filter. Dit is een van glas vervaardigd en speciaal gecoat rechthoekig filter (100x150mm) dat langzaam verloopt van 3 stops naar volledige transparantie.
Dus een eerste fotoshoot met dit systeem. Het is even wennen, vooral het polarisatiefilter goed in te stellen vergt wel even je aandacht. Maar het systeem opzich werkt makkelijk, de fijn instelling van het grijsverloop filter werkt goed. En mede dankzij de filteractie bij kamera express (korting 25%) is dit ook nog eens een financiële meevaller. Uiteraard zijn er ook nog een paar foto’s met de circulaire ND filters gemaakt (langesluitertijd fotografie).
Ik fotografeer met een Nikon D7500 welke 4 soorten lichtmetingen kent. Deze lichtmetingen zijn niet specifiek voor de D7500 maar gelden voor alle DSLR’s van Nikon. Andere merken zullen overeenkomstige soorten van lichtmeting hebben waarbij de benaming kan verschillen van de in dit artikel omschreven benamingen.
Matrix meting: produceert natuurlijke resultaten in de meeste situaties. Camera meet een breed veld van het beeld en stelt de belichting in volgens de verdeling van toonwaarden, kleur, compositie.
Centrumgericht: Camera meet het gehele beeld maar wijst het grootste gewicht toe aan het middelste veld.
Spotmeting: Camera meet een cirkel gecentreerd op het huidige scherpstelpunt, waardoor het mogelijk is onderwerpen buiten het centrum te meten.
Op hoge lichten gericht: Camera wijst het grootste gewicht toe aan hoge lichten. Gebruik om het verlies van detail in hoge lichten te verminderen.
Een theoretische beschrijving van de vier lichtmethoden zoals omschreven in de handleiding van de camera. En deze theoretische beschrijving is natuurlijk leuk maar wat doet het, wat is het verschil? Met deze vraag zat ik dus ook en om hier een antwoord op te krijgen heb ik ze tijdens een macroshoot toegepast.
Alle foto’s zijn gemaakt in RAW waarbij in de nabewerking alleen lenscorrectie en in gelijke mate via synchronisatie verscherpen is toegepast;
elke serie van vergelijkingsfoto’s zijn gemaakt met een gelijk diafragma en ISO instelling.
elke foto in eenzelfde vergelijking zijn gemaakt onder gelijke lichtomstandigheden, op een zelfde afstand.
alle foto’s zijn gemaakt op statief, dus een statische opbouw.
Genoeg theorie, en dan nu de foto’s.
001: Spotmeting: sluitertijd 1/1250; diafragma F11; Iso 250
002: Matrixmeting; sluitertijd 1/640; diafragma F11; Iso 250
003: Centrumgericht: sluitertijd 1/640; diafragma F11; Iso 250
Wat het eerste opvalt is het verschil in sluitertijd tussen de spotmeting en matrixmeting. Qua belichting is daardoor het verschil tussen 001 en 002 goed zichtbaar. 001 is wat donkerder echter de detaillering is hoger. Het verschil tussen de matrix meting en centrumgerichte meting is nihil.
Een tweede serie:
004: Matrixmeting; sluitertijd 1/160; diafragma F11; Iso 250
005: Spotmeting: sluitertijd 1/80; diafragma F11; Iso 250
Wederom zien we hier een verschil in sluitertijden, maar we zien ook een ommekeer!!Bij de vorige serie zagen we een snellere sluitertijd bij de spotmeting en hier een langzamere sluitertijd bij eenzelfde spotmeting. Dit vraagt om een verklaring.
Bij een spotmeting wordt het licht gemeten op het huidige scherpstelpunt. Bij serie 001 lag dit scherpstelpunt op de lichtere knop. Er wordt meer licht teruggekaatst wat resulteert in een snelle sluitertijd. De totale foto is dan ook donkerder.
Bij de serie 004 lag het scherpstelpunt op het donkere deel aan de binnenzijde van de bloem. Er wordt hier minder licht teruggekaatst wat een langzamere sluitertijd teweeg brengt. We zien tevens dat de totale foto lichter wordt, dit in tegenstelling bij serie 001 bij een gelijke spotmeting.
Een derde serie foto’s
006: matrixmeting: sluitertijd 1/160; diafragma F8; Iso 50
007: spotmeting: sluitertijd 1/800; diafragma F8; Iso 50
008: centrum gericht: sluitertijd 1/320; diafragma F8; Iso 50
009: op hoge lichten: sluitertijd 1/800; diafragma F8; Iso 50
Als eerste dient vermeld te worden dat de zon redelijk boven op de bloem schijnt, met een donkere achtergrond. Dit zien we ook terug bij foto 006 in combinatie met de matrixmeting. De camera meet een breed veld waardoor de fel belichte binnenkant van de bloem overbelicht wordt.
Bij foto 007 in combinatie met de spotmeting zien we eigenlijk het tegenovergestelde. De belichting wordt gedaan op het lichtste deel van de foto waardoor bij de camera instelling diafragma voorkeuze een snellere sluitertijd het gevolg is en daardoor de foto donkerder wordt.
Foto 008 bij een centrum gerichte belichting geeft bij deze serie de mooiste en juiste belichting. Het gehele veld wordt betrokken in de lichtmeting met een nadruk op het centrum waar zich het lichtste object van de foto bevindt.
De belichting op hoge belichting gericht komt sterk overeen met de spotmeting maar vertoont een iets lichtere foto bij een gelijke belichting.
Een vierde serie van metingen.
010: spotmeting: sluitertijd 1/250; diafragma 8; Iso 50
011:centrum gericht: sluitertijd 1/125; diafragma 8; Iso 50
012: matrixmeting: sluitertijd 1/125; diafragma 8; Iso 50
Het scherpstelpunt bij deze serie foto’s lag op het gele deel van de uitgebloeide bloem, qua helderheid een licht deel van de gehele foto en dat zien we terug bij de spotmeting bij foto 010. De belichting valt samen met het scherpstelpunt, een hoge lichtwaarde, wat resulteert in een snelle sluitertijd en een onderbelichte foto.
Wederom bij de centrumgerichte meting 011 en de matrixmeting 012 een gelijke belichtingswaarde echter doordat de centrumgerichte meting een hoger contrast geeft aan de foto is deze mooier van belichting.
Een vijfde en laatste serie foto’s waarbij tevens een vergelijk wordt gemaakt bij gebruik van de belichtingscompensatie en welk effect dit heeft.
013: Spotmeting: sluitertijd 1/640; diafragma 5.6; Iso 50
014: spotmeting: sluitertijd 1/1250; diafragma 5,6; Iso 50; belichtingscompensatie -1,00
015: matrixmeting: sluitertijd 1/160; diafragma 5,6 Iso 50
016: matrixmeting: sluitertijd 1/400; diafragma 5,6; Iso 50; belichtingscompensatie -1,00
Foto 013 en 014 zijn beide gemaakt met een spotmeting, scherpstelpunt gericht op de bloemknop die qua helderheid de boventoon voert in het gehele plaatje. Doordat de bloemknop, welke een klein deel uitmaakt van de donkere omgeving, krijgen we een licht onderbelichte foto. Uiteraard met de -1 stops belichtingscompensatie wordt de knop donkerder maar ook de achtergrond wordt donkerder.
Foto 015 en 016 zijn beide gemaakt met een matrixmeting wederom het scherpstelpunt gericht op de bloemknop. en ook hier zien we het tegenovergestelde als bij foto’s 013 en 014. De lichtmeting bestrijkt een groot deel van het veld, de lichte bloemknop neemt hier slechts een klein deel voor zijn rekening dus is het de donkerder omgeving welke doorslaggevend is voor de totale belichting en er dus een langzamere sluitertijd wordt ingesteld. Dit uit zich in de overbelichting. Een belichtingscompensatie van -1 stop geeft een betere belichting waardoor de sluitertijd uiteraard sneller wordt.
In dit artikel heb ik getracht door voorbeelden uit de praktijk meer duidelijkheid te geven in de diverse soorten lichtmethoden die je camera in huis heeft. Uiteraard fotograferen in de automatische stand is het makkelijkst, echter spelen met de instellingen die tot de mogelijkheden van je camera behoren is toch veel leuker.
Kun je bomen in een park of bos, als totaalplaatje of als individueel object onderverdelen onder landschapsfotografie? Ze maken deel uit van het landschap, alleen is dit landschap geplaatst in een park of bos. Aan de andere kant maken deze bomen deel uit van de natuur en zou je het onder de natuurfotografie kunnen scharen. Het antwoord blijf ik jullie schuldig echter is één ding zeker, het park bevindt zich in Rotterdam.
Een park staat er vol mee, en gekscherend zou je het spreekwoord kunnen aanhalen door de bomen het bos niet meer te zien. Ec hter tijdens deze foto sessie wil ik de bomen in het bos (of meer toepasselijker in het Zuiderpark) wel laten zien en meer in de picture zetten.
De onderstaande foto’s zijn slechts een kleine selectie van de vele vormen die bomen kunnen hebben waarbij de compositie van de foto ansich een grote rol blijft spelen. Deze compositie is persoonlijk maar daarom is de fotografie in het algemeen en hoe de fotograaf zijn beeld ziet zo bijzonder.
Bovenstaande foto’s zijn gemaakt en bewerkt door micheljansenfotografie en mogen derhalve niet worden gedownload, afgedrukt, gekopieerd, bewerkt of anderszins worden gebruikt zonder schriftelijke toestemming van micheljansenfotografie.
Het kasteel van Rhoon is gelegen aan de dorpsdijk nummer 63 in Rhoon, vlakbij het metrostation Rhoon. Het kasteel zoals het er nu staat dateert uit de zestiende eeuw, echter de geschiedenis gaat terug tot de twaalfde eeuw.
In 2015 heb ik al eens met camera en lenzen een bezoek gebracht aan Rhoon en het Kasteel om er foto’s te maken. En nu, drie jaar later, in 2018 leek het mij leuk eens terug te keren naar dit prachtige foto-object om diverse redenen.
Je compositionele inzicht evolueert, je denkt anders dan 3 jaar geleden en uiteraard je hebt een nieuwe camera met meer instellingsmogelijkheden tot je beschikking. Voor mij genoeg redenen om het Kasteel van Rhoon opnieuw eens fotografisch aan de tand te voelen, het kasteel van Rhoon zoals ik het zie vast te leggen.
