Het is al weer even geleden dat ik foto’s heb gemaakt en gepubliceerd, maar met deze serie doorbreek ik de stilte. Afgelopen maandag (17 februari 2020) was het in de ochtend stralend weer of eigenlijk te mooi weer met een onbewolkte blauwe lucht, echter geen tijd. Begin van de middag werd het bewolkt en volgde snel regen. Op de weerapp had ik gezien dat het rond twee uur een paar uurtjes droog zou zijn, en de kans dat er wolken in de lucht zouden hangen groot was.
Voor landschapsfotografie zijn wolken aan de lucht altijd een welkome aanvulling op het totale plaatje. Alleen het korte tijdsbestek zou een langere reis naar een verder weg gelegen bestemming niet mogelijk maken dus naar park De Twee Heuvels, wat bij wijze van spreken in mijn achtertuin ligt, 10 -m 15 minuten lopen.
Het park is een schitterend park waar ik al diverse malen foto’s heb gemaakt. Niet alleen de verschillende jaargetijden zorgen voor een wisselend decor maar ook de luchten met mooie wolkenpartijen zorgen voor wisselende composities. Bij de waterplas heb ik diverse foto’s gemaakt met eenzelfde camera standpunt maar verschillende wolkenpartijen wat een ander plaatje oplevert.
Het is een combi shoot geworden van landschapsfoto’s en long exposure foto’s. Klik op de foto voor een full size foto.
Onlangs heb ik het Benro filtersysteem aangeschaft. Dit systeem bestaat uit de Benro Master MKII filterhouder, een frame voor rechthoekige filters, een frame voor vierkante filters en twee lensringen van resp. 82 en 77 mm. Deze lensringen worden, naargelang de diameter van het objectief, aan de voorzijde op het objectief gedraaid om zo de filterhouder te bevestigen.
Daarbij een Master polarisatie filter 82mm specifiek geschikt voor de filterhouder aangeschaft. Normaal gesproken bestaat een polarisatiefilter uit een opzetring welke je op het objectief bevestigd, met daarop het draaibare polarisatiefilter. In de Benro filterhouder bevindt zich standaard een draaibare ring welke aan de achterzijde van de filterhouder is te draaien. Hierin wordt het, uit enkelvoudig dun glas (2mm) bestaande, polarisatiefilter in de filterhouder bevestigd.
De Benro filters kunnen niet direct in de filterhouder worden geplaatst. De filters moeten, alvorens ze in de filterhouder te kunnen plaatsen, worden bevestigd in een filterframe. Het voordeel hierbij is dat bij het plaatsen van het filter in de filterhouder er geen direct contact is tussen vingers en filter. Bovendien heeft de filterhouder de mogelijkheid tot een fijn-instelling dmv een draaiknop. Aan het asje van deze draaiknop bevindt zich een klein tandwieltje wat op zijn beurt in de vertanding aan de zijkanten van het filterframe valt.
Als laatste item dat ik aangeschaft heb is een Master graduated soft 3 stops filter. Dit is een van glas vervaardigd en speciaal gecoat rechthoekig filter (100x150mm) dat langzaam verloopt van 3 stops naar volledige transparantie.
Dus een eerste fotoshoot met dit systeem. Het is even wennen, vooral het polarisatiefilter goed in te stellen vergt wel even je aandacht. Maar het systeem opzich werkt makkelijk, de fijn instelling van het grijsverloop filter werkt goed. En mede dankzij de filteractie bij kamera express (korting 25%) is dit ook nog eens een financiële meevaller. Uiteraard zijn er ook nog een paar foto’s met de circulaire ND filters gemaakt (langesluitertijd fotografie).
Het werken met neutral density filters, of grijsfilters, waarbij men beoogt met lange sluitertijden te werken en zodoende de hierbij specifieke effecten te verkrijgen, heeft mij in mijn fotografie-hart gegrepen.
Ten grondslag aan deze tak van de fotografie ligt voor mij zeker mijn grote inspirator en zeker ook leermeester Attilio Ruffo. Vele video’s van deze neutral density grootheid heb ik op youtube bekeken. Daarnaast gaf het E-book van Kees Krick “Lange sluitertijden met ND filters” de nodige informatie,
In het afgelopen half jaar dat ik de neutral density’s filters gebruik ben ik op een aantal plaatsen in Rotterdam geweest en heb daarbij vele foto’s gemaakt, echter komt slechts een klein deel door de uiteindelijke selectie tot bewerking van. Uit deze selectie heb ik een twintig tal foto’s gekozen om in dit item “Neutral Density; the chosen one” te worden gepubliceerd.
Uiteraard speelt bij lange sluitertijdenfotografie met ND filters de compositie een grote rol. Ondanks het feit dat ik al vele jaren fotografeer kun je zeker niet stellen dat werken met de ND filters dan gesneden koek is. De workflow bij het fotograferen met de ND filters is zo anders, meer intensiever zowel in werkwijze als denkwijze. Maar wat bij deze tak van fotografie ook zeker een grote rol speelt is creativiteit.
Genoeg geschreven, en laat ik zeker het kernpunt waar het in dit item om draait jullie niet langer onthouden. Neutral Density’s; the chosen one:
Ik fotografeer met een Nikon D7500 welke 4 soorten lichtmetingen kent. Deze lichtmetingen zijn niet specifiek voor de D7500 maar gelden voor alle DSLR’s van Nikon. Andere merken zullen overeenkomstige soorten van lichtmeting hebben waarbij de benaming kan verschillen van de in dit artikel omschreven benamingen.
Matrix meting: produceert natuurlijke resultatenin de meeste situaties. Camera meet een breed veld van het beeld en stelt de belichting in volgens de verdeling van toonwaarden, kleur, compositie.
Centrumgericht: Camera meet het gehele beeld maar wijst het grootste gewicht toe aan het middelste veld.
Spotmeting: Camera meet een cirkel gecentreerd op het huidige scherpstelpunt, waardoor het mogelijk is onderwerpen buiten het centrum te meten.
Op hoge lichten gericht: Camera wijst het grootste gewicht toe aan hoge lichten. Gebruik om het verlies van detail in hoge lichten te verminderen.
Een theoretische beschrijving van de vier lichtmethoden zoals omschreven in de handleiding van de camera. En deze theoretische beschrijving is natuurlijk leuk maar wat doet het, wat is het verschil? Met deze vraag zat ik dus ook en om hier een antwoord op te krijgen heb ik ze tijdens een macroshoot toegepast.
Alle foto’s zijn gemaakt in RAW waarbij in de nabewerking alleen lenscorrectie en in gelijke mate via synchronisatie verscherpen is toegepast;
elke serie van vergelijkingsfoto’s zijn gemaakt met een gelijk diafragma en ISO instelling.
elke foto in eenzelfde vergelijking zijn gemaakt onder gelijke lichtomstandigheden, op een zelfde afstand.
alle foto’s zijn gemaakt op statief, dus een statische opbouw.
Genoeg theorie, en dan nu de foto’s.
001: Spotmeting: sluitertijd 1/1250; diafragma F11; Iso 250
002: Matrixmeting; sluitertijd 1/640; diafragma F11; Iso 250
003: Centrumgericht: sluitertijd 1/640; diafragma F11; Iso 250
Wat het eerste opvalt is het verschil in sluitertijd tussen de spotmeting en matrixmeting. Qua belichting is daardoor het verschil tussen 001 en 002 goed zichtbaar. 001 is wat donkerder echter de detaillering is hoger. Het verschil tussen de matrix meting en centrumgerichte meting is nihil.
Een tweede serie:
004: Matrixmeting; sluitertijd 1/160; diafragma F11; Iso 250
005: Spotmeting: sluitertijd 1/80; diafragma F11; Iso 250
Wederom zien we hier een verschil in sluitertijden, maar we zien ook een ommekeer!!Bij de vorige serie zagen we een snellere sluitertijd bij de spotmeting en hier een langzamere sluitertijd bij eenzelfde spotmeting. Dit vraagt om een verklaring.
Bij een spotmeting wordt het licht gemeten op het huidige scherpstelpunt. Bij serie 001 lag dit scherpstelpunt op de lichtere knop. Er wordt meer licht teruggekaatst wat resulteert in een snelle sluitertijd. De totale foto is dan ook donkerder.
Bij de serie 004 lag het scherpstelpunt op het donkere deel aan de binnenzijde van de bloem. Er wordt hier minder licht teruggekaatst wat een langzamere sluitertijd teweeg brengt. We zien tevens dat de totale foto lichter wordt, dit in tegenstelling bij serie 001 bij een gelijke spotmeting.
Een derde serie foto’s
006: matrixmeting: sluitertijd 1/160; diafragma F8; Iso 50
007: spotmeting: sluitertijd 1/800; diafragma F8; Iso 50
008: centrum gericht: sluitertijd 1/320; diafragma F8; Iso 50
009: op hoge lichten: sluitertijd 1/800; diafragma F8; Iso 50
Als eerste dient vermeld te worden dat de zon redelijk boven op de bloem schijnt, met een donkere achtergrond. Dit zien we ook terug bij foto 006 in combinatie met de matrixmeting. De camera meet een breed veld waardoor de fel belichte binnenkant van de bloem overbelicht wordt.
Bij foto 007 in combinatie met de spotmeting zien we eigenlijk het tegenovergestelde. De belichting wordt gedaan op het lichtste deel van de foto waardoor bij de camera instelling diafragma voorkeuze een snellere sluitertijd het gevolg is en daardoor de foto donkerder wordt.
Foto 008 bij een centrum gerichte belichting geeft bij deze serie de mooiste en juiste belichting. Het gehele veld wordt betrokken in de lichtmeting met een nadruk op het centrum waar zich het lichtste object van de foto bevindt.
De belichting op hoge belichting gericht komt sterk overeen met de spotmeting maar vertoont een iets lichtere foto bij een gelijke belichting.
Een vierde serie van metingen.
010: spotmeting: sluitertijd 1/250; diafragma 8; Iso 50
011:centrum gericht: sluitertijd 1/125; diafragma 8; Iso 50
012: matrixmeting: sluitertijd 1/125; diafragma 8; Iso 50
Het scherpstelpunt bij deze serie foto’s lag op het gele deel van de uitgebloeide bloem, qua helderheid een licht deel van de gehele foto en dat zien we terug bij de spotmeting bij foto 010. De belichting valt samen met het scherpstelpunt, een hoge lichtwaarde, wat resulteert in een snelle sluitertijd en een onderbelichte foto.
Wederom bij de centrumgerichte meting 011 en de matrixmeting 012 een gelijke belichtingswaarde echter doordat de centrumgerichte meting een hoger contrast geeft aan de foto is deze mooier van belichting.
Een vijfde en laatste serie foto’s waarbij tevens een vergelijk wordt gemaakt bij gebruik van de belichtingscompensatie en welk effect dit heeft.
013: Spotmeting: sluitertijd 1/640; diafragma 5.6; Iso 50
014: spotmeting: sluitertijd 1/1250; diafragma 5,6; Iso 50; belichtingscompensatie -1,00
015: matrixmeting: sluitertijd 1/160; diafragma 5,6 Iso 50
016: matrixmeting: sluitertijd 1/400; diafragma 5,6; Iso 50; belichtingscompensatie -1,00
Foto 013 en 014 zijn beide gemaakt met een spotmeting, scherpstelpunt gericht op de bloemknop die qua helderheid de boventoon voert in het gehele plaatje. Doordat de bloemknop, welke een klein deel uitmaakt van de donkere omgeving, krijgen we een licht onderbelichte foto. Uiteraard met de -1 stops belichtingscompensatie wordt de knop donkerder maar ook de achtergrond wordt donkerder.
Foto 015 en 016 zijn beide gemaakt met een matrixmeting wederom het scherpstelpunt gericht op de bloemknop. en ook hier zien we het tegenovergestelde als bij foto’s 013 en 014. De lichtmeting bestrijkt een groot deel van het veld, de lichte bloemknop neemt hier slechts een klein deel voor zijn rekening dus is het de donkerder omgeving welke doorslaggevend is voor de totale belichting en er dus een langzamere sluitertijd wordt ingesteld. Dit uit zich in de overbelichting. Een belichtingscompensatie van -1 stop geeft een betere belichting waardoor de sluitertijd uiteraard sneller wordt.
In dit artikel heb ik getracht door voorbeelden uit de praktijk meer duidelijkheid te geven in de diverse soorten lichtmethoden die je camera in huis heeft. Uiteraard fotograferen in de automatische stand is het makkelijkst, echter spelen met de instellingen die tot de mogelijkheden van je camera behoren is toch veel leuker.
De verscheidenheid in wolken qua structuur en vorm is groot. En de wolken hebben geen statische vorm maar veranderen voortdurend afhankelijk van de hoogte, luchtstromingen, en natuurkundige processen.
Wolken blijven hierdoor dan ook altijd een mooi fenomeen om te fotograferen.
De geselecteerde foto’s in dit item hebben hun dienst bewezen. Hoezo? Bij het fotograferen met mijn ND filters maak je een proefopname ter bepaling van compositie en belichting met een sluitertijd die je omgerekend naar de absorbtie stops sterkte van je te gebruiken ND filter wilt bereiken. Deze sluitertijd verkrijg je in de diafragma voorkeuze stand door het knijpen van je lens-opening. Na het goed bevinden van bovenstaande punten heeft de foto in feite zijn dienst bewezen, echter zijn het veelal foto’s die je niet zomaar in de prullenbak gooit.
Een aantal van deze foto’s heb ik verwijderd bij de originele ND items om ze in een nieuw item te publiceren.
De weersomstandigheden zijn slecht.
Het is druilerig, het regent, er staat een redelijk harde wind, de lucht is zo grijs als een muis, kortom ik blijf lekker binnen.
Ik heb een bepaalde foto in mijn hoofd om te maken waarin een tulp een een canvas schilderij wat aan de muur hangt de hoofdonderwerpen vormen, en waarbij mijn ND filter voor het benodigde effect moet gaan zorgen.
Dus dan ga je aan de slag, statief uitklappen, camera en benodigheden pakken en gaan met die banaan.
In tegenstelling tot de vorige fotoshoots met mijn ND filter gebruik ik nu een grote lensopening om de scherptediepte zo beperkt mogelijk te houden.
De werkwijze is min of meer gelijk dan bij de Zuiderpark Shoot.
Camera op “M” , beelduitsnede bepalen met zoomfunctie lens (18-140mm), scherpstellen op de tulp via Live-View, ND filter voordraaien, en dan doen we iets anders.
Op mijn smartphone heb ik een app van een stopwatch gedownload. Zodra de spiegel opklapt en de sluiter 2 seconden daarna, in de vertragingsstand instelling, opengaat klik ik op start van de stopwatch. Gedurende 15 of 20 seconden ongehinderd de belichting zijn werk laten doen maar daarna langzaam de scherpstelling veranderen voor het beoogde effect.
Iso 100 / 2200, diafragma 5.6, sluitertijd 20 / 30 seconden met B&W ND Filter.
Van de 40 gemaakte foto’s een selectie van 5 stuks.
Gemaakt zonder ND filter, Iso 100; belichting 20 seconden; bij F5.6. Tijdens belichting instelling scherpstelling gewijzigd en bewuste overbelichting moet voor het beoogde effect zorgen.
Gemaakt met ND filter; diagragma 5.6; iso 2200; belichting 30 seconden. Tijdens belichting scherpstelling bewust verdraaid om zo een waziger nabeeld over het originele beeld te verkrijgen.
Gemaakt met ND filter, F5,6; Iso 2200; sluitertijd 30 seconden. Bij deze foto heb ik tijdens de belichting wederom de scherpstelling gewijzigd, echter nu vroeger in de belichting begonnen en met een langzamer tempo.
Gemaakt met ND filter, iso 2200; F5,6; sluitertijd 30 seconden. Scherpstelling ongewijzigd gelaten, echter nu volledig (140mm) ingezoomd op canvas schilderij en tijdens belichting langzaam uigezoomd naar 50mm
Afgelopen maandag 21 januari 2019 weer een fotoshoot met ND filter gemaakt.
De foto’s zijn gemaakt met een 30 seconden belichtingstijd, diafragma rond de 16 – 22 en de iso ditmaal laag ingesteld, iso 50.
Dus op pad met statief en extra accu, want het fotograferen in live-view vreet stroom.
Het werken met het ND filter heeft een geheel andere systematiek dan wanneer je normaal foto’s maakt. De handelingen die je per foto moet doen zijn meer. Om je een idee te geven:
Allereerst fotografeer ik via het LCD scherm.
-Het ND filter zit nog niet voor de lens;
-Stabilisatie is uitgeschakeld;
-Camera ingesteld in vertragingsstand opklappen spiegel;
-Ik bepaal de compositie met de instelling diafragmavoorkeuze echter nog met open diafragma;
-Is de compositie bepaald, draai ik mij diafragma naar de gewenste opening die ik met gebruik van het ND filter zou instellen en maak een foto. Hierbij stelt de camera een passende sluitertijd in. Deze is belangrijk om, nadat het ND filter voor de lens is geplaatst, een nieuwe sluitertijd te berekenen via de ND app. Uiteraard is deze sluitertijd een richtlijn;
– Diafragma wordt teruggedraaid naar grootste lens opening;
– Autofocus uitgeschakeld;
– Camera op “M” stand
– manuele scherpstelling via LCD scherm;
– Sluitertijd instellen verkregen via de ND app;
– Diafragma terugdraaien naar gewenste lens opening;
– ND filter voor de lens draaien;
– afdrukken;
– Dertig seconden wachten.
Anderen zullen wellicht een andere werkwijze hebben, maar deze manier en volgorde van werken bevalt mij, verloopt volgens een vast patroon, waardoor ik mij volledig kan concentreren op het maken van de foto.
En dan nu de foto’s:
Bomen zijn en blijven een mooi object om te fotograferen. Afgelopen zondag 25 maart 2018 eigenlijk zonder enig idee wat te gaan fotograferen op pad gegaan richting het Zuiderpark in Rotterdam. En eigenlijk spontaan werd deze bomenshoot geboren.
Bovenstaande foto’s zijn gemaakt en bewerkt door micheljansenfotografie en mogen derhalve niet worden gedownload, afgedrukt, gekopieerd, bewerkt of anderszins worden gebruikt zonder schriftelijke toestemming van micheljansenfotografie.
Het kasteel van Rhoon is gelegen aan de dorpsdijk nummer 63 in Rhoon, vlakbij het metrostation Rhoon. Het kasteel zoals het er nu staat dateert uit de zestiende eeuw, echter de geschiedenis gaat terug tot de twaalfde eeuw.
In 2015 heb ik al eens met camera en lenzen een bezoek gebracht aan Rhoon en het Kasteel om er foto’s te maken. En nu, drie jaar later, in 2018 leek het mij leuk eens terug te keren naar dit prachtige foto-object om diverse redenen.
Je compositionele inzicht evolueert, je denkt anders dan 3 jaar geleden en uiteraard je hebt een nieuwe camera met meer instellingsmogelijkheden tot je beschikking. Voor mij genoeg redenen om het Kasteel van Rhoon opnieuw eens fotografisch aan de tand te voelen, het kasteel van Rhoon zoals ik het zie vast te leggen.
Photograph for yourself; You make it; You take it; You love it. And learn from mistakes!
Het fotografie blog van de Rotterdamse Fotografieschool voorziet gebruikers van informatie over cursussen, workshops, handige fotografie tips, kennis, tutorials, inspiratie en nog veel meer.
