micheljansenfotografie

Deel 2 van mijn fotografische wandeling door Rotterdam. In deel 1 zijn we gestopt bij de kubuswoningen aan de Blaak.

Rechts van de kubuswoningen zien we Station Blaak.

Oorspronkelijk heette het eerste station op deze plaats Rotterdam Beurs. Daar echter bij het bombardement in 1940 het stationsgebouw en het nabijgelegen beursgebouw, waaraan het station was vernoemd, was verwoest, werd de naam in 1945 veranderd in Station Blaak. Het opvallende ontwerp is van architect Harry Reijnders.  De grote transparante schotel met een doorsnede van 35 meter is een ontwerp van L.I. Vákár.  De Rotterdammers hebben het station de bijnamen “de fluitketel” of “putdeksel” meegegeven. Het station zelf ligt ondergronds en is een knooppunt van vier verschillende vormen van openbaar vervoer. Op het maaiveld bevinden zich de bus- en tramhaltes. Eén niveau lager ligt het metrostation met haaks daaronder de perrons van het NS-station.

---

We vervolgen onze wandeltocht en lopen onder de Kubuswoningen door en bij de stoplichten gaan we rechtsaf de Blaak over. We lopen met de weg mee rechtdoor en komen zo via de Slepersvest bij de Oude Haven.

De eerste steiger aan de Oude Haven werd aangelegd rond 1350, en daarmee is de Oude Haven de oudste haven van Rotterdam. Tegenwoordig is de Oude Haven een druk en bekend uitgaansgebied met vele cafe’s  en restaurants met terrassen aan het water nabij de kubuswoningen, en Europa’s eerste wolkenkrabber Het Witte Huis.

In 1894 ging Gerrit van der Schuijt naar New York en werd hij geïnspireerd door de vele wolkenkrabbers aldaar. Het idee voor Het Witte Huis was geboren. Het ontwerp voor een verzamelkantoorgebouw naar Amerikaans idee komt van architect Willem Molenbroek. Negenhonderd heipalen zorgen voor de fundering van het gebouw, waardoor er een zodanige verhoging van de gronddruk ontstaat dat de kademuren van de Wijnhaven uit hun verband worden gerukt. Een nabijgelegen pand bezweek al in een vroeger stadium bij aanvang van de heiwerkzaamheden, waardoor het vrijgekomen gebied bij de aanbouw van Het Witte Huis werd getrokken. De inpandige steunmuren zijn doordat een gemetselde toren werd gebouwd in tegenstelling tot de gebruikte staalconstructies welke in Amerika werden gebruikt, in de kelder 140 centimeter dik.

Qua architectuur was het Witte Huis weinig vernieuwend. De klassieke opbouw met gotische en romaanse motieven kende alleen in de Art Nouveau-decoraties een eigentijds element. De gevels zijn uitgevoerd in een witte geglazuurde steen. De onderbouw is van hardsteen. In de nissen op de eerste etage zijn een zestal beelden van Simon Miedema geplaatst, die Arbeid, Vooruitgang, Nijverheid, Handel, Zeevaart en Landbouw symboliseren. Tijdens de slag om de Willemsbrug in mei 1940 is het beeld Arbeid door granaatscherven verwoest. Het beeld Zeevaart is verplaatst zodat er een lege nis is aan de Wijnstraat.

In de gevel zijn verder allerlei versieringen aangebracht met hardsteen en gekleurd metselwerk in geel, rood en blauw. Boven de raampartijen zijn tegeltableaus met gekrulde planten- en bloemmotieven aangebracht. In de oostgevel is de naam van het gebouw aangebracht. Onder de hoektorens bevinden zich hardstenen gevleugelde draken.

---

Tegenover Het Witte Huis aan de Oude Haven ligt scheepswerf De Koningspoort.

Hier worden historische schepen onderhouden, gerepareerd en op authentieke wijze gerestaureerd.

---

We lopen over de spaanse brug en gaan rechtsaf, en lopen zo een half rondje om de scheepswerf De Koningspoort . We gaan rechtsaf de brug over en vervolgens slaan we linksaf de Wijnhaven op.

Naast Het Witte Huis zien we de Wijnhavenpanden.

Deze panden zouden in 1987 worden gesloopt in verband met de bouw van de spoortunnel, echter kwam hier verzet tegen. De panden behoorden tot de weinige koopmanshuizen in Rotterdam die het bombardement van mei 1940 hadden overleefd. Het protest werd gehonoreerd. De panden werden steen voor steen afgebroken, opgeslagen en na het gereedkomen van de spoortunnel weer opgebouwd.

---

De  70 meter hoge okerkleurige woontoren Wijnhaeve aan de Wijnhaven en de Verlengde Willemsbrug nabij Station Blaak in Rotterdam is een ontwerp van KOW architecten en in 2009 opgeleverd.

De toren in modern-klassieke stijl heeft een gevel van glas en een bronskleurige baksteen. De Wijnhaeve toren is naar boven toe stapsgewijs steeds ranker (verjongt in architectuurtermen).

We lopen onder het viaduct van de verlengde willemsbrug door.

---

Aan de overkant van het water zien we het Wijnhaveneiland.

Het saaie wijnhaveneiland van weleer is bezig met een transformatie van een combinatie van het moderne wonen, werken en recreatie. Centraal in deze verandering staan hoge woontorens in het hoge prijs-en kwaliteitssegment, omgeven door water.

Op de punt van het eiland pronkt de woon- en kantoortoren The Red Apple.

De keuze van de naam is tweeledig. Ten eerste wordt in de naam een relatie gemaakt dat Rotterdam The Big Apple (New York) van Nederland is en tweede wordt er met de naam een relatie gemaakt net de historie van het Wijnhaveneiland. In vroege tijden meerden hier vele platbodems aan gevuld met appels. Vanaf 1889 was hier een appelmarkt gevestigd. The Red Apple is een ontwerp van het Rotterdamse architectenkantoor KCAP van Kees Christiaanse.

---

We wandelen verder en slaan rechtsaf het voetpad op, en komen via het trapje op het viaduct van de verlengde willemsbrug.

De koningshavenbrug, beter bekend als de Hefbrug, is een ontwerp van ingenieur Pieter Joosting en werd opgesteld op 31 oktober 1927.

De brug bestaat uit twee heftorens, elk van meer dan 60 meter hoog, waartussen zich het brugwegdek bevind. Dit bewegende brugdeel (de val) hangt aan staalkabels die over kabelwielen lopen. Als contragewichten dienen twee grote betonblokken. De markante brug is een monument van het industriële tijdperk. De hefbrug verloor haar functie met de ingebruikname van de spoortunnel in 1994. De plannen om de hefbrug te slopen bracht een fel protest teweeg.

---

We gaan rechtsaf en vervolgen onze wandeling over De Boompjes langs het water van de Maas.

Rond 1600 start Rotterdam met de aanleg van de waterstad. Tussen het gebied Leuvehaven-Oude Haven wordt een wandelpromenade aangelegd, en rond 1615 wordt hier een dubbele rij lindebomen geplaatst. Aflopend naar het water worden wilgen geplaatst. Al snel kreeg de promenade de Rotterdamse bijnaam “De Boomptjens”.

Tegenwoordig is De Boompjes een belangrijke verkeersader in het verlengde van de Maasboulevard. Gedurende het hele jaar wapperen er 230 vlaggen aan de masten waarvan 170 landenvlaggen van alle nationaliteiten die in Nederland verblijven en 60 vlaggen van sponsors. De Boompjes zelf liggen op deltahoogte, de wandelkade langs de maas ligt enkele meters lager en heet de Boompleskade.

Vanaf de Boompjes gaan we de trap af en lopen langs het water de boompjeskade af. Aan het overkant van het water zien we de Maaskade. Dit is de noordoever van het Noordereiland. Aan de Maaskade staan twee opvallende gebouwen, namenlijk het uit het begin van de vorige eeuw daterende  makelaarskantoorgebouw Ooms en Het Hulstkampgebouw. Het “Oomsgebouw” is gebouwd in Jugendstil welke wordt getypeerd door asymetrische gevels voorzien van kleurige figuratieve tegeltableaus, gebruik van gietijzer en grote glasoppervlakken, en uitbundige sierlijke bewegelijke lijnen. Het is een ontwerp van De Roos en Overeijnder.

Meer naar rechts staat Het Hulstkampgebouw. Het is vernoemd naar de distilleerderij welke van 1919 tot 1972 hier was gevestigd. De Rotterdamse architect Jacobus Pieter Stok ontwierp het gebouw in 1888 in Neorenaissance stijl. Kenmerkend is het gebruik van rode baksteen, versierd met witte banden en ornamenten.

---

We verlaten de boompjeskade en lopen via de trap naar de Boompjes. Aan de Boompjes zien we het gebouw De Maas.

De Maas is het hoofdkantoor van Rijkswaterstaat West-Nederland Zuid. Het is een imposant en groot gebouw dat uitkijkt over de Nieuwe Maas.

---

Even verder zien we de hoogbouw van het accountantskantoor EY 

en is een ontwerp van de Amerikaanse architecten Philip Johnson en Alan Ritchie (in samenwerking met het Rotterdamse bureau 01-10).

---

Via de boompjes lopen we over de Nieuwe Leuvebrug.  Aan de rechterzijde staat het het Inntel hotel, een ontwerp van architectenbureau  Tuns & Horsting en opgeleverd in 1989.

Oospronkelijk was er in het complex een hotel en een Imax-bioscoop gevestigd, echter is het bioscoop gedeelte gesloopt waardoor het Hotel na een renovatie in 2013 kon worden uitgebreid met 5-sterren faciliteiten.

---

We slaan linksaf en lopen de Erasmusbrug op.

Deze brug vormt meer dan een verbinding tusen twee oevers, de Erasmusbrug in Rotterdam is tevens een symbool, een icoon geworden van de stad, maar ook een herkenningspunt en wordt regelmatig gebruikt als beeldmerk.  De brug is een ontwerp van Ben van Berkel van UNStudio.  In het oog springend en beeldbepalend is de slanke geknikte stalen pyloon die in twee delen aan weerszijden van het brugdek uitloopt. Aan beide zijden van de pyloon lopen zestien tuikabels naar het brugdek. De pyloon wordt aan de achterzijde verankerd door twee dikke tuikabels.

Er was een aanzienlijk budget beschikbaar voor dit paradepaardje van de stad Rotterdam. Na de opening in 1996 bleek de brug echter niet bestand tegen wind waardoor deze bij windkracht zes begon te slingeren. Dit zou komen  doordat regendruppels het profiel van de tuien licht wijzigen en gevoeliger maken voor windgeïnduceerde trillingen. Om de trillingen te dempen, zijn er nieuwe dempers gemonteerd. Deze onverwachte technische problemen zorgden voor de nodigde kritiek, gezien de buitensporige kosten van de brug.

---

Staande aan het begin van de Erasmusbrug, nog aan de centrumzijde, staan een drietal woontorens.

De drie woontorens, Clipper, Schoener en Galjoen zijn een ontwerp van Klunder Architecten en in opdracht van het Algemeen Burgelijk Pensioenfonds gebouwd. Een uitgangspunt in het ontwerp van de Torens was, dat alle woningen uitzicht op de Maas moesten hebben. Hierdoor hebben de woonlagen een verspringende vorm gekregen en is er voor balkonafscheidingen voor glas gekozen.

---

Aan de voet van de Eramusbrug staan twee zwarte Torens, “De Hoge Heren” welke als Rotterdamse bijnaam de grafkisten meekregen.

Het ontwerp van beide torens is van architect Wiel Arets en zijn bouwtechnisch uitgewerkt door het Rotterdamse Bureau Bouwkunde. De torens hebben een strak ontwerp. De naam van beide torens, De Hoge Heren,  verwijst naar het omliggende scheepvaartkwartier waar vroeger de havenbaronnen in kapitale panden woonden.

De onderste vijf lagen van beide torens vormen een drempel die beide torens met elkaar verbindt. Hier bevinden zich de bergingen en parkeergarage. In De Hoge Heren bevinden zich zeer veel faciliteiten voor de bewoners zoals een sauna, een fitnessruimte, een zwembad en een gastenverblijf.

---

Tevens aan de voet van de Erasmusbrug, in de bocht van de Maas staat het door B.J. Sybesma (Klunder Architecten) ontworpen woon-en kantoorgebouw “De Hoge Erasmus“.

Doordat de toren in de bocht van de Maas is geplaatst zijn er vanuit de toren lange zichtlijnen over het water mogelijk. De golvende gevel van de toren reflecteert de bocht in de Nieuwe Maas; aan deze zijde liggen twee woningen. In het rechthoekige bouwdeel aan de achterzijde bevinden zich de liften en het trappenhuis en een op de stad gerichte woning.

---

Wanneer we de erasmusbrug overlopen zien we rechts het imposante “De Rotterdam“.

De Rotterdam bestaat uit drie onderling verbonden torens, West Tower, Mid Tower en East Tower. De Rotterdam is een ontwerp van Rem Koolhaas, die zowel de buitenkant als ook de binnenzijde heeft ontworpen. en hij noemde het de verticale stad. De drie torens staan op een gezamenlijke sokkel van dertig meter hoogte die zes etages telt. Ongeveer 90 meter boven het maaiveld verspringen de torens enkele meters in verschillende richtingen wat de windstabiliteit ten goede komt en deze verspringing levert tevens terassen op. De raampartijen van de woningen lopen van grond tot plafond.

De totale oppervlakte van het complete gebouw is ca. 160.000 m2 en in volume is De Rotterdam het grootste gebouw van Nederland  dat in één keer is gebouwd.. De functies in het gebouw zijn zodanig samengesteld dat iemand er 24 uur per dag aangenaam verblijven. De begane grond heeft, met het hotel, winkels en horeca, voornamelijk een publieke functie. De woningen en kantoren zijn aan deze publieke functies verbonden via een grote centrale lobby.

---

Als we de brug zijn overgelopen zien we links de Wilhelmina Toren.

De Wilhelminatoren, welke deel uitmaakt van het Wilhelminahof, was de eerste kantoortoren aan de voet van de Erasmusbrug. De pas gerenoveerde hoogwaardige kantoorruimtes zijn ruim en licht. De ramen bieden rondom fantastisch uitzicht over de Maas, de Wilhelminapier, Rotterdam Centrum en Katendrecht.

Het project Wilhelminahof ansich is samengesteld uit een viertal kantoren, een nieuw Paleis van Justitie en gedeeltelijk ondergrondse parkeergarages.

Dit project vormde de eerste fase van de ontwikkeling van kantoren op de Kop van Zuid.

---

Links van het Wilhelminaplein staat, eigenlijk in de Maas daar de Toren is gebouwd op een stukje ingepolderde koningshaven, De Maastoren, een ontwerp van architectenbureau Odile Decq Benoit Cornette in samenwerking met Dam&Partners.

De Maastoren is het hoogste gebouw van de Benelux en de hoogste woontoren van Nederland. De toren kenmerkt zich door twee schijven waarvan de hoogste bijna 165 meter is. De buitenzijde van het gebouw heeft een grijs-metaalachtige kleur die afhankelijk van de weersomstandigheden een andere kleur aanneemt.

---

Aan de rechterzijde van de Erasmusbrug zien we de Toren op Zuid, waarin zich het regiokantoor van KPN Telecom heeft gehuisvest.

De Toren op Zuid was  een van de eerste projecten op de Wilhelminapier. Het ontwerp is van architect Renzo Piano. De voorgevel van het gebouw helt naar voren en wordt gestut door een stalen paal von ongeveer 50 meter. De hellende voorzijde is ontworpen als een 90 bij 40 meter grote billboard waarin ongeveer 1000 groene lampen zijn aangebracht, waardoor de gevel dienst kan doen als een enorme lichtkrant.

---

Tegenover de Toren op Zuid staat Het Nieuwe Luxor en is een ontwerp van Peter Wilson van architectenbureau Bolles&Wilson.

Het oude Luxor opende zijn deuren op 22 december 1917 aan de Kruiskade, en dit theater was een ontwerp van architect P. Vermaas. Tijdens de 2e oorlog kwam het theater in de handen van de Duitsers en bleven er filmvertoningen plaatsvinden.

In april 1996 werd architect Peter Wilson uitgeroepen tot winnaar van een ontwerpwedstrijd voor de bouw van Het Nieuwe Luxor op de Wilhelminapier aan de Kop van Zuid.  De uit Australie afkomstige architect omschreef zijn ontwerp als slank, mooi en elegant.

---

We zetten onze wandeling door Rotterdam voort en lopen lkangs het Luxor richting kade aan de Rijnhaven. Na een korte wandeling zien we aan de linkerzijde de Rotterdamse vestiging van InHolland Hogeschool.

Het gebouw is een ontwerp van Erick van Eegenraat, en de gevel is volledig van glas, en de ruimtes er achter zijn rond een atrium gebouwd.

We lopen een stukje terug en gaan ter plaatse van de verkeerslichten linksaf en vervolgen onze weg over de Wilhelminakade.

We passeren de zijgevel van de de voormalige vertrekhal van de Holland-Amerikalijn waarin de Cruise Terminal is gevestigd.

De Cruise Terminal deed in vroege jaren dienst als aankomst- en vertrekhal van de Holland Amerika Lijn en is industrieel erfgoed. Op de Wilhelminapier was voor de tweede wereldoorlog het hoofdkantoor van de HAL gevestigd en stonden hier vele loodsen. Veel van deze loodsen werden in 1940 verwoest. Na de oorlog in 1946 werd hier voor transatlantische passagiers een vertrekhal gebouwd door Brinkman, Van den Broek en Bakema.

Het gebouw bestaat uit een betonconstructie van zes schaaldaken. De zijgevels zijn geheel voorzien van glas. De Cruise terminal is nog steeds in gebruik wanneer grote passagiersschepen Rotterdam bezoeken en aanmeren aan de Wilhelminakade. Verder is er een cafe/restaurant gevestigd.

---

We vervolgen onze weg langs de Wilhelminakade. Aan de linkerzijde passeren we het voormalige werkplaatsengebouw Las Palmas van de Holland-Amerikalijn.

Het ontwerp was van bureua Van de Broek en Bakema en werd in 1953 voltooid als laatste project van de wederopbouw van het HAL-complex.  Aan de achterzijde van het gebouw is  het restaurant Las Palmas gevestigd. Boven op het gebouw liet projectontwikkelaar OVG voor zichzelf een ellipsvormig kantoor bouwen. Het gebouw “Penthouse” genoemd, zweeft boven het Las Palmas gebouw en wordt omhoog gehouden door stalen pilaren. De ronde einden van het kantoorgebouw contrasteren opzettelijk met de rechthoekige ontwerpen in de omgeving.

---

We gaan verder en lopen links om het Palmas gebouw tot aan de Otto Rechlinweg. Wanneer we rechtuit kijken zien we de New Orleans naar een ontwerp van de Portugese architect Alvara Siza.

Ofschoon de Wilhelminapier qua oppervlakte niet zo groot is, staan aan de zuidzijde hiervan reeds vijf woontorens tussen Montevideo en het Nieuwe Luxor, waarvan de New Orleans er één is  De New Orleans is het op één na hoogste gebouw van Nederland en de hoogste woontoren van Nederland.

---

Als we naar rechts kijken zien we de Montevideo, die bij het gereed komen in 2005 het hoogste gebouw van Nederland was. Het ontwerp van de Montevideo is van architect Francine Houben van Mecanoo Architecten uit Delft, en heeft zich laten inspireren door de klassieke woonwolkenkrabbers uit New York. De naam Montevideo verwijst naar de vele pakhuizen die hier in vroege tijden stonden die namen droegen van steden waar Rotterdam handel mee dreef.

Het gebouw bestaat uit verschillende bouwdelen en daarmee verbonden verschillende woningtypes. De appartementen zijn niet gelijkvloers maar lijken meer op gestapelde herenhuizen en hebben standaard allerlei voorzieningen en services. De bewoners kunnen gebruik maken van een gemeenschappelijk terras,  een healthclub met zwembad, fitness en sauna. Op het dak van de toren is een negen meter hoge letter M geplaatst, die het gebouw niet alleen bekroont maar tevens dienst doet als windvaan.

---

We gaan naar rechts en lopen naar links om Hotel New York heen en komen zo aan de voorzijde van het voormalige hoofdkantoor van de Hollaand Amerika Lijn. Sinds 1992 is hier Hotel New York gevestigd.

Een korte geschiedenis. In 1901 liet de HAL naar een ontwerp van de architecten Müller en Drooglever Fortuyn hier het kantoor bouwen. Alleen de noordgevel is nog van het oorspronkelijke gebouw. In 1908 kregen beide architecten samen met Van der Tak opdracht aan de oostzijde magazijnruimten te ontwerpen. De noordgevel werd in 1916 gewijzigd waarbij tevens de toren met klok werd gebouwd. De zuidgevel volgde in 1918 waarbij de toren met windroos tot stand kwam. In 1920 werd de westfront van het gebouw aangepakt. Niet alleen aan het exterieur van het gebouw maar ook het interieur is veel aandacht besteed.

---

Links van Hotel New York staat het gebouw van Foster and Partners, het World Port Center.

ING Vastgoed Ontwikkeling bv was de opdrachtgever voor de bouw van het World Port Center.  De bouwsom bedroeg fl. 100.000.000. Het Gemeentelijk Havenbedrijf heeft het grootste deel van het World Port Center in gebruik, etage 2 t/m 19. Eneco Energie huurt etages 25 t/m 28 en de etages daar boven, 29 t/m 32,  worden gehuurt door Confi Business and conference centers. Op de bovenste etages van het gebouw is een calamiteiten coördinatiecentrum ingericht. Op de 1e etage is onder meer het Argentijnse restaurant Gaucho’s gevestigd.

---

We zijn deze wandeling door Rotterdam via de Erasmusbrug de Maas overgestoken. Rechts van Hotel New York ligt de aanlegsteiger van de watertaxi.

In den vroege tijden hadden de 19e eeuwse hotels koetsjes met een vaste koerier. In een later stadium een limousine met chauffeur, Hotel New York heeft een watertaxi met schipper!

Het water als verbinding, zoals ooit, zoals nu, zoals morgen.  Een gebouw dat ooit begon als kantoor, transformeerde als symbool, vergeten, maar vervolgens opnieuw getransformeerd tot symbool.

De Rotterdamse watertaxi heeft een uitgebreide vloot van taxi’s en een groot netwerk van opstapplaatsen. Er is een veerdienst tussen Hotel New York, de Veerhaven en de Leuvehaven.

We nemen de watertaxi om wederom de Maas over te steken naar de Veerhaven.

Het vervolg van de wandeling “Rotterdam te voet” kun je lezen en bekijken in het derde en laatste deel van deze serie.

In deze serie Rotterdam te voet zijn verschenen:

Rotterdam te voet; deel 1

Rotterdam te voet; deel 3