Achter de schermen bij de lange sluitertijd fotografie.

Achter de schermen bij lange sluitertijdfotografie.

Lange sluitertijd fotografie is meer dan het gebruiken van een ND filter. De specifieke lange sluitertijd effecten bereik je uiteraard alleen bij gebruik van het ND filter. Echter zijn de voorbereidingen veel meer dan alleen het voorschuiven van het ND filter. De kijker ziet alleen deze speciale en specifieke effecten in de foto. Maar wat komt er allemaal voor kijken voordat de foto is gemaakt.
De ideale weersomstandigheden voor een mooie lange sluitertijdfoto zijn mooie wolken in de lucht in combinatie met een plas water. De locatie voor een plas water kun je nog uitkiezen, echter de mooie wolken in de lucht zijn er of zijn er niet.
Het eindresultaat voor de eigenlijke foto is van een aantal criteria afhankelijk.
Er zijn criteria waar je geen directe invloed op hebt maar zal je moeten aanpassen met de camera instellingen. Welke zijn dit?
Allereerst is er de vraag of je de wolken in de lucht als een lange vage veeg in je foto wil weergeven of dat je er toch nog enige vorm van detail in wil hebben. Dit is een eerste criteria met betrekking tot de duur van je “lange sluitertijd”. Uiteraard geldt dit hetzelfde ook voor het wateroppervlak. Wil je een strak en glad melkachtig wateroppervlak of wil je toch nog enige vorm van details.
Een tweede criteria is hoe snel of langzaam de wolken zich verplaatsen. Dit bepaalt tevens de tijdsduur van je “lange sluitertijd”. Bewegen de wolken zich langzaam dan zal de tijdsduur van je “lange sluitertijd” langer zijn om een mooi effect te bewerkstelligen dan wanneer de wolken zich sneller voortbewegen.
Dit geldt evenzo voor de snelheid van de waterstroom.
Dan heb je uiteraard nog de dichtheid (in aantal stops uitgedrukt) van je ND filter waarvan je “lange sluitertijd” afhankelijk is.
Dit alles is vooraf goed te bepalen. Aangekomen op je locatie kun je de snelheid van de voortbeweging van de wolken beoordelen en hierbij al een inschatting maken van de duur van je “lange sluitertijd”. Worden het seconden of wellicht minuten.
Een ander criteria welke niets heeft te maken met de duur van je “lange sluitertijd” maar zeker wel met het uiteindelijke effect is de richting waarin de wolken zich voortbewegen. Je kunt natuurlijk je statief neerzetten en na de nodige instellingen een foto maken, maar je kunt ook hierin de compositie van je foto zelf dirigeren. Een optie is de voortbeweging van de wolken in de foto te laten zien in horizontale richting van links naar rechts, diagonaal of frontaal. Deze laatste is vaak het mooist maar niet altijd mogelijk. Ook hier is het wederom een kwestie van observeren. In welke richting bewegen de wolken zich, en waar moet ik dan gaan staan om deze bewegingsrichting frontaal te kunnen fotograferen. Hierbij is het het mooist als de wolken zich naar je toe bewegen. En dan is het een kwestie van je spullen op te pakken en naar de plaats te lopen waarbij dit waarschijnlijk het geval is. Op de plaats aangekomen kun je een proefopname maken. Dit betekent, camera op statief plaatsen, je keuze van objectief bepalen, instelling diafragma voorkeuze, iso 100 en het diafragma op 8,0. Je compositie maken, scherpstellen en afdrukken. Aan de hand van je basis sluitertijd en dichtheid van je ND filter kun je je “lange sluitertijd” bepalen. Je camera instelling veranderen naar de M stand, is je “lange sluitertijd” binnen de 30 seconden kun je deze nog instellen op je camera, zo niet dan je instelling veranderen naar de Bulb stand of nog beter de Time functie en werken met een stopwatch of de timer van je ND app. Is de foto gemaakt en bekeken kun je het camera standpunt nog aanpassen indien de bewegingsrichting van de wolken niet precies loopt zoals je in gedachten had. Ben je tevreden met het gewenste resultaat dan kun je je foto nog aanpassen om de uiteindelijke lange sluitertijd effecten te perfectioneren.
Een tip is om na één foto niet direct je spullen in te pakken en verder te gaan, omdat elke wolkenformatie zijn eigen en specifieke lange sluitertijd effect heeft. Wanneer ik mijn ideale plek heb gevonden en ik tevreden ben met het verkregen resultaat, kijk ik naar de lucht om te zien hoe het wolkendek zich groepeert of juist splitst en blijf ik rustig afwachten op hetgeen komen gaat en maak meerdere foto’s. Heb je de ideale locatie gevonden dan zal iedere foto anders zijn.
Zoals al eerder beschreven maak je een basisfoto waaruit een sluitertijd komt welke de basis is voor de duur van je “lange sluitertijd”. Echter kun je deze basis sluitertijd uiteraard ook beïnvloeden. Waarom zou ik dat doen vraag je je wellicht af. Simpel. Je kunt aan de hand van je basis sluitertijd je “lange sluitertijd” in een app uitlezen, maar je kunt ook andersom werken.
Dit principe pas je toe wanneer je (over het algemeen een langere “lange sluitertijd”) wil gaan gebruiken. Stel ik wil een “lange sluitertijd” van rond de 5 minuten hebben. Eén ding weet je zeker, bij dit soort lange sluitertijden zul je minstens een 15 stopper of een combinatie van een 10 en 6 stopper moeten gaan gebruiken. In de app stel je bijvoorbeeld een 15 stopper in. Door nu in de app je basis sluitertijd te veranderen zodanig dat je “lange sluitertijd” rond de 5 minuten uitkomt krijg je uiteindelijke de waarde welke je basis sluitertijd zou moeten zijn bij de “lange sluitertijd” 5 minuten.
En dan is het nu zaak om in de diafragma voorkeuze stand zonder ND filter op de camera de beoogde basis sluitertijd in te stellen welke je nodig hebt. Je hebt hiervoor twee belangrijke instellingen tot je beschikking, je diafragma opening en je iso instelling. Het is nu zaak om deze zoadig af te stellen dat je een basis sluitertijd krijgt welke uiteindelijk een goed belichte foto oplevert met het gewenste effect en de vooraf in gedachten hebbende “lange sluitertijd”.
En zo zie je dat het maken van een lange sluitertijd foto meer is dan alleen een filter voorplaatsen, maar dat is de charme, de uitdaging en het plezier hebben in wat lange sluitertijd fotografie heet.
De voorbereidingen tot het maken van een lange sluitertijd foto nemen meer tijd in beslag dan het uiteindelijk op de ontspankop drukken en te wachten op het resultaat. Alleen dit laatste ziet de kijker maar heeft geen weet van alle voorbereidingen. Het zal je ook duidelijk geworden zijn dat het beoefenen van een middagje lange sluitertijd fotografie geen honderden foto’s oplevert maar de uiteindelijke “vangst” zich zal beperken tot hooguit 20 foto’s. Maar je bent wel bezig met het maken van een foto in de ruimste zin van het woord.