Is Landsfotografie in Rotterdam mogelijk? Een vraag die ik stelde bij mijn eerste publicatie in deze serie van foto’s. Voor mij was het een retorische vraag omdat ik de foto’s al had gemaakt.
Fotograferen is het vastleggen van een beeldmoment gezien en gemaakt door de persoon die op de ontspanknop drukt. Fotograferen is een persoonlijke kwestie. Een foto is een stukje van jezelf. Met deze gedachte ben ik met mijn camera op stap gegaan richting Zuiderpark. Geen vooraf gemaakte planning wat te doen, maar “mijn ik” zijn gang laten gaan om zo dat stukje van mezelf in de foto te leggen. De enigste voorwaarde aan deze foto sessie was dat de gemaakte foto’s in de serie “landschapsfotografie in Rotterdam” moesten passen.
Dus in het kader van ik zie, ik zie wat jij niet ziet, maar dan vertaald naar ik fotografeer wat ik zie zijn dit de foto’s:
Een combinatie van architectuur fotografie en lange sluitertijd fotografie levert bovenstaande titel voor dit en artikelen die volgen op. De architectuur ansich zal geen veranderingen of wijzigingen ondergaan bij deze tak van fotografie, maar de achtergrond of aanwezige voorgrond met betrekking tot water zal zeker de aandacht op de foto vestigen en de foto in zijn geheel veranderen.
Een eerste gebouw welke in deze serie de spits afbijt is Landhuis de Oliphant aan de Kromme zandweg te Rotterdam. Het landhuis werd tussen 1591 tot 1592 in opdracht van Cornelis van Coolwijk gebouwd op het eiland Voorne. In 1975 werd het landhuis verplaatst naar zijn huidige vestigingsplaats de Kromme Zandweg in de gemeente Charlois te Rotterdam.
Aan de overkant van de Kromme Zandweg staat de molen “de Kromme Zandweg” welke omdat deze zo dicht bij de Oliphant staat zeker niet moch ontbreken in deze foto serie.
In een eerdere fotoserie heb ik de Prinsenmolen gefotografeerd. In de nabijheid van deze molen staat nog een molen namelijk “de Vier Winden”.
Deze molen, de Vier Winden, staat aan de Terbregse Rechter Rottekade, welke ligt aan de rivier de Rotte. Aan de overzijde van de Rotte ligt de Bergse Linker Rottekade welke je langszij de Prinsenmolen brengt.
De molen is gebouwd in 1776 en heeft lange tijd dienst gedaan als korenmolen. Evenals de Prinsenmolen heeft ook deze molen een voorgeschiedenis in de zin van een voorganger welke op dezelfde plaats heeft gestaan echter op 22 augustus 1975 door brand werd verwoest. Dit betrof niet alleen de molen maar ook het gehele dorp Terbregge. Het jaar erop, 1776, werd de huidige molen gebouwd. Tot 1964 werd de molen nog gebruikt om graan te malen.
De molen heeft problemen met de fundering waarbij deze zo’n 0,5mm per jaar zakt. Een nieuwe fundering moet dit probleem verhelpen.
De omgeving rondom deze molen is beperkt wat voor het fotograferen het nadeel heeft dat niet vanuit meerdere posities kan worden gefotografeerd, de point of view is beperkt.
De prinsenmolen bevindt zich aan het Prinsenmolenpad welke ligt in de Bergse Voorplassen welke zich uitstrekken tussen de noordelijke Rotterdamse buitenwijken Schiebroek en Hilgersberg.
De molen is gebouwd in 1648 als poldermolen. Alhoewel de molen nog wel maalvaardig is, wordt deze niet meer gebruikt. Wanneer we naar de geschiedenis van de molen kijken zien we dat op dezelfde plek vanaf de zestiende eeuw een andere molen stond namelijk de Bergsche Molen. Deze naam is tot de 18e eeuw voor de huidige molen gebruikt, pas daarna werd de naam veranderd in Prinsenmolen. De molen staat in het Prinsmolenpark, een soort landtong welke aan de ene zijde is omgeven door het water van de Bergse Voorplas en aan de andere zijde door het water van de Rotte en is alleen per voet of per fiets te bereiken. De meeste foto’s in deze foto serie zijn gemaakt met een doorsnee sluitertijd, echter worden afgewisseld door enkele lange sluitertijd foto’s.
Het Zuiderpark gelegen in Rotterdam is met een oppervlakte van 215 hectare het grootste stadspark van Nederland. Het park is afwisselend en heeft naast een twee kilometer lange promenade, een mooi en overzichtelijk speelterrein, een heus strandje, moerasgebied, bossen, eilanden en uiteraard veel water. Het park ligt op een half uurtje fietsen van mijn woonadres, of uiteraard met het openbaar vervoer bereikbaar. Landschapsfotografie in Rotterdam is hier zeker mogelijk en het park biedt velen verschillende invalshoeken voor een fotoserie, en met deze gedachte in het achterhoofd zal ik er dan ook nog menig maal terugkeren. Het is zondag 20 januari 2019 en sinds kort in het bezit van een circulair ND grijsfilter (10 stops) en wil ik vandaag de lange sluitertijd fotografie met de landschapsfotografie combineren en kijken wat dit teweeg brengt. Deze combi zal in het kader van de lange sluitertijdfotografie weinig spectaculairs in de foto’s weergeven, echter zullen de landschapsfoto’s een net iets anders beeld opleveren. Met betrekking tot de compositie van de foto wil ik het landschapsidee de voorhand geven. Alle foto’s zijn gemaakt met een sluitertijd van 30 seconden en een diafragma variërend van 13 tot en met 22.
Uiteraard zijn alle foto’s gemaakt vanaf statief, gezien de lange sluiterijden.
Vandaag (maandag 17 februari 2020) begint met een mooie helderblauwe hemel en een stralende zon. Echter heb ik andere bezigheden en vind ik persoonlijk een blauwe onbewolkte lucht minder sprekend bij landschapsfotografie dan hier en daar een wolkje. Echter aan het begin van de middag neemt de bewolking toe en volgt al snel regen.
Op mijn weerapp (sat24.com) zie ik een tussen de wolken door droog weer periode van enkele uurtjes. Zonder twijfel pak ik mijn fotospullen en begeef mij naar het stadspark de Twee Heuvels dat zich bij wijze van spreken bijna in mijn achtertuin bevindt.
In het kleine (circa 55 ha) stadspark bevindt zich één grote waterplas aan de rand van de Adriaan Volkerlaan. In het begin van de fotoserie is er zelfs een bijna onbewolkte lucht Een metamorfose in vergelijking met twee uur geleden. Ongeveer halverwege de fotoserie neemt de bewolking weer toe dat ook duidelijk op de foto’s is terug te zien. Na een 3 kwartier neemt de bewolking wederom toe met als uiteindelijk resultaat terugkeer van de regen en een egaal grijze lucht.
Zelfs met mijn 10-20mm groothoek is de beeldhoek van dit objectief te beperkt om een overzichtsfoto van de totale plas te maken. Ik maak dan ook twee overlappende foto’s om deze later in lightroom tot één foto samen te voegen.
Naast de landschapsfoto’s is de laatste foto in deze serie een foto in het long-exposure genre met een belichtingstijd van 75 seconden. De krachtige wind is een duidelijk zichtbare spelbreker in de scherpte van de bomen echter geeft dit ook weer een apart effect.
Het is de zoveelste zondag op rij dat de weersomstandigheden onbestendig zijn. Dit keer geen storm met naam maar wel een stevige wind, dreigende wolken, tussendoor een kort regenbuitje maar ook periode van een zonnetje tussen de wolken door. Via mijn weerapp op de telefoon (sat24) kon ik mooi zien wanneer en hoelang de droogweer perioden zouden komen en standhouden. Vanwege het onbestendige gedrag van de weersomstandigheden niet te ver van huis gegaan en dan kom je al gauw uit in het schitterende stadspark “de Twee Heuvels” waar ik al meerdere keren heb gefotografeerd.
Dit keer geen overzicht van alle mooie plekjes van het park maar een doelgerichte opdracht om vanuit een paar verschillende plekken een aantal foto’s te maken met een gelijke compositie echter door de snelle verandering van het wolkendek toch een andere geheel te fotograferen. Hierbij wel de aantekening dat de instellingen zoals diafragma naar omstandigheden en creativiteit werden aangepast.
De snel wisselende weersomstandigheden door de onrustige atmosfeer en stratocumulus wolken waren de oorzaak van de regelmatig voorkomende sterk wisselende lichtomstandigheden. Zag je een mooie compositie met schitterende wolkenpartijen dan moest je snel zijn daar een geheel ander wolkendek even later een totaal ander plaatje te zien gaf. Maar genoeg tekst nu, het is tijd voor de foto’s.
Onlangs heb ik het Benro filtersysteem aangeschaft. Dit systeem bestaat uit de Benro Master MKII filterhouder, een frame voor rechthoekige filters, een frame voor vierkante filters en twee lensringen van resp. 82 en 77 mm. Deze lensringen worden, naargelang de diameter van het objectief, aan de voorzijde op het objectief gedraaid om zo de filterhouder te bevestigen.
Daarbij een Master polarisatie filter 82mm specifiek geschikt voor de filterhouder aangeschaft. Normaal gesproken bestaat een polarisatiefilter uit een opzetring welke je op het objectief bevestigd, met daarop het draaibare polarisatiefilter. In de Benro filterhouder bevindt zich standaard een draaibare ring welke aan de achterzijde van de filterhouder is te draaien. Hierin wordt het, uit enkelvoudig dun glas (2mm) bestaande, polarisatiefilter in de filterhouder bevestigd.
De Benro filters kunnen niet direct in de filterhouder worden geplaatst. De filters moeten, alvorens ze in de filterhouder te kunnen plaatsen, worden bevestigd in een filterframe. Het voordeel hierbij is dat bij het plaatsen van het filter in de filterhouder er geen direct contact is tussen vingers en filter. Bovendien heeft de filterhouder de mogelijkheid tot een fijn-instelling dmv een draaiknop. Aan het asje van deze draaiknop bevindt zich een klein tandwieltje wat op zijn beurt in de vertanding aan de zijkanten van het filterframe valt.
Als laatste item dat ik aangeschaft heb is een Master graduated soft 3 stops filter. Dit is een van glas vervaardigd en speciaal gecoat rechthoekig filter (100x150mm) dat langzaam verloopt van 3 stops naar volledige transparantie.
Dus een eerste fotoshoot met dit systeem. Het is even wennen, vooral het polarisatiefilter goed in te stellen vergt wel even je aandacht. Maar het systeem opzich werkt makkelijk, de fijn instelling van het grijsverloop filter werkt goed. En mede dankzij de filteractie bij kamera express (korting 25%) is dit ook nog eens een financiële meevaller. Uiteraard zijn er ook nog een paar foto’s met de circulaire ND filters gemaakt (langesluitertijd fotografie).
Dierentuin Blijdorp te Rotterdam. Met name het woord “dierentuin” heeft een veelomvattende betekenis. In deze tuin bevinden zich uiteraard veel soorten dieren, echter bevinden zich in deze tuin ook veel bloemen, planten en is het een tuin om heerlijk rond te wandelen. Maar ook heeft deze tuin, als algemene term, ook een speciale tuin. Hier bevinden zich geen dieren echter wel mooie en bijzondere bloemen en planten, waterpartijen, en heerlijke zitjes. Welkom in de Chinese tuin in dierentuin Blijdorp te Rotterdam.
Als ik even voor mezelf spreek, de camera plus toebehoren gaat uiteraard mee met vakantie, en worden er veel foto’s gemaakt. Foto’s die een mooi beeld geven waar je bent geweest, als herinnering voor jezelf, foto’s met en van je mede vakantiegangers, foto’s een beetje uit de losse pols genomen, maar ook foto’s die ik maak omtrent het onderwerp.
Deze laatste reeks foto’s kun je ook los uit de vakantiefoto’s selecteren omdat ze zijn gemaakt met een andere kijk op de algemene vakantiekiekjes, met een andere insteek, en/of met een bepaalde gedachte.
In deze eerste serie heb ik een aantal landschapsfoto’s geselecteerd en opnieuw bewerkt, die ik gemaakt heb tijdens de vakantie in 2017 in Rhodos.
Een kort bezoekje en zeker voor herhaling vatbaar is wellicht wat ongewoon maar levert wel mooie plaatjes op. Ik heb het hier over een bezoekje aan dierentuin Blijdorp in Rotterdam echter met een geheel andere insteek dan normaal. Geen dieren fotograferen, maar fotograferen met mijn ND filters.
Nieuw in mijn accessoires is een step-up verloopring om mijn ND filters geschikt te maken voor een filtermaat van 67mm te gebruiken op mijn 70-300mm telezoom objectief met een filtermaat van 62mm. Zo krijg ik een bredere reikwijdte in de te gebruiken brandpuntsafstanden die nu loopt van mijn 10mm groothoek objectief tot en met de 300 mm van mijn telezoom objectief.
De beschikbare ND filters zijn een 67mm 6 stops, een 67mm 10 stops, beide eventueel te combineren naar een 16 stops en een 10 stopper in de filtermaat van 82mm.
Iso 50 – brandpuntsafstand 300mm – diafragma 6.3 – belichtingstijd 74 sec.
Iso 50 – brandpuntsafstand 140mm – diafragma 11 – belichtingstijd 57 sec.
Iso 50 – brandpuntsafstand 300mm – diafragma 5.6 – belichtingstijd 70 sec.
Iso 50 – brandpuntsafstand 220mm – diafragma 9 – belichtingstijd 70 sec.
Iso 50 – brandpuntsafstand 160mm – diafragma 5.6 – belichtingstijd 62 sec.
Iso 125 – brandpuntsafstand 140mm – diafragma 5.6 – belichtingstijd 246 sec.
Iso 100 – brandpuntsafstand 18mm – diafragma 7.1 – belichtingstijd 251 sec.
Iso 50 – brandpuntsafstand 140mm – diafragma 10 – belichtingstijd 61 sec.
Onlangs heb ik in mijn tuin de foto’s gemaakt voor het artikel over soorten lichtmeting en toen deze klaar waren kreeg ik een kadootje in de vorm van een mier op een bloem en een sprinkhaan op een andere bloem. Dus deze direct even gefotografeerd.
Ik fotografeer met een Nikon D7500 welke 4 soorten lichtmetingen kent. Deze lichtmetingen zijn niet specifiek voor de D7500 maar gelden voor alle DSLR’s van Nikon. Andere merken zullen overeenkomstige soorten van lichtmeting hebben waarbij de benaming kan verschillen van de in dit artikel omschreven benamingen.
Matrix meting: produceert natuurlijke resultatenin de meeste situaties. Camera meet een breed veld van het beeld en stelt de belichting in volgens de verdeling van toonwaarden, kleur, compositie.
Centrumgericht: Camera meet het gehele beeld maar wijst het grootste gewicht toe aan het middelste veld.
Spotmeting: Camera meet een cirkel gecentreerd op het huidige scherpstelpunt, waardoor het mogelijk is onderwerpen buiten het centrum te meten.
Op hoge lichten gericht: Camera wijst het grootste gewicht toe aan hoge lichten. Gebruik om het verlies van detail in hoge lichten te verminderen.
Een theoretische beschrijving van de vier lichtmethoden zoals omschreven in de handleiding van de camera. En deze theoretische beschrijving is natuurlijk leuk maar wat doet het, wat is het verschil? Met deze vraag zat ik dus ook en om hier een antwoord op te krijgen heb ik ze tijdens een macroshoot toegepast.
Alle foto’s zijn gemaakt in RAW waarbij in de nabewerking alleen lenscorrectie en in gelijke mate via synchronisatie verscherpen is toegepast;
elke serie van vergelijkingsfoto’s zijn gemaakt met een gelijk diafragma en ISO instelling.
elke foto in eenzelfde vergelijking zijn gemaakt onder gelijke lichtomstandigheden, op een zelfde afstand.
alle foto’s zijn gemaakt op statief, dus een statische opbouw.
Genoeg theorie, en dan nu de foto’s.
001: Spotmeting: sluitertijd 1/1250; diafragma F11; Iso 250
002: Matrixmeting; sluitertijd 1/640; diafragma F11; Iso 250
003: Centrumgericht: sluitertijd 1/640; diafragma F11; Iso 250
Wat het eerste opvalt is het verschil in sluitertijd tussen de spotmeting en matrixmeting. Qua belichting is daardoor het verschil tussen 001 en 002 goed zichtbaar. 001 is wat donkerder echter de detaillering is hoger. Het verschil tussen de matrix meting en centrumgerichte meting is nihil.
Een tweede serie:
004: Matrixmeting; sluitertijd 1/160; diafragma F11; Iso 250
005: Spotmeting: sluitertijd 1/80; diafragma F11; Iso 250
Wederom zien we hier een verschil in sluitertijden, maar we zien ook een ommekeer!!Bij de vorige serie zagen we een snellere sluitertijd bij de spotmeting en hier een langzamere sluitertijd bij eenzelfde spotmeting. Dit vraagt om een verklaring.
Bij een spotmeting wordt het licht gemeten op het huidige scherpstelpunt. Bij serie 001 lag dit scherpstelpunt op de lichtere knop. Er wordt meer licht teruggekaatst wat resulteert in een snelle sluitertijd. De totale foto is dan ook donkerder.
Bij de serie 004 lag het scherpstelpunt op het donkere deel aan de binnenzijde van de bloem. Er wordt hier minder licht teruggekaatst wat een langzamere sluitertijd teweeg brengt. We zien tevens dat de totale foto lichter wordt, dit in tegenstelling bij serie 001 bij een gelijke spotmeting.
Een derde serie foto’s
006: matrixmeting: sluitertijd 1/160; diafragma F8; Iso 50
007: spotmeting: sluitertijd 1/800; diafragma F8; Iso 50
008: centrum gericht: sluitertijd 1/320; diafragma F8; Iso 50
009: op hoge lichten: sluitertijd 1/800; diafragma F8; Iso 50
Als eerste dient vermeld te worden dat de zon redelijk boven op de bloem schijnt, met een donkere achtergrond. Dit zien we ook terug bij foto 006 in combinatie met de matrixmeting. De camera meet een breed veld waardoor de fel belichte binnenkant van de bloem overbelicht wordt.
Bij foto 007 in combinatie met de spotmeting zien we eigenlijk het tegenovergestelde. De belichting wordt gedaan op het lichtste deel van de foto waardoor bij de camera instelling diafragma voorkeuze een snellere sluitertijd het gevolg is en daardoor de foto donkerder wordt.
Foto 008 bij een centrum gerichte belichting geeft bij deze serie de mooiste en juiste belichting. Het gehele veld wordt betrokken in de lichtmeting met een nadruk op het centrum waar zich het lichtste object van de foto bevindt.
De belichting op hoge belichting gericht komt sterk overeen met de spotmeting maar vertoont een iets lichtere foto bij een gelijke belichting.
Een vierde serie van metingen.
010: spotmeting: sluitertijd 1/250; diafragma 8; Iso 50
011:centrum gericht: sluitertijd 1/125; diafragma 8; Iso 50
012: matrixmeting: sluitertijd 1/125; diafragma 8; Iso 50
Het scherpstelpunt bij deze serie foto’s lag op het gele deel van de uitgebloeide bloem, qua helderheid een licht deel van de gehele foto en dat zien we terug bij de spotmeting bij foto 010. De belichting valt samen met het scherpstelpunt, een hoge lichtwaarde, wat resulteert in een snelle sluitertijd en een onderbelichte foto.
Wederom bij de centrumgerichte meting 011 en de matrixmeting 012 een gelijke belichtingswaarde echter doordat de centrumgerichte meting een hoger contrast geeft aan de foto is deze mooier van belichting.
Een vijfde en laatste serie foto’s waarbij tevens een vergelijk wordt gemaakt bij gebruik van de belichtingscompensatie en welk effect dit heeft.
013: Spotmeting: sluitertijd 1/640; diafragma 5.6; Iso 50
014: spotmeting: sluitertijd 1/1250; diafragma 5,6; Iso 50; belichtingscompensatie -1,00
015: matrixmeting: sluitertijd 1/160; diafragma 5,6 Iso 50
016: matrixmeting: sluitertijd 1/400; diafragma 5,6; Iso 50; belichtingscompensatie -1,00
Foto 013 en 014 zijn beide gemaakt met een spotmeting, scherpstelpunt gericht op de bloemknop die qua helderheid de boventoon voert in het gehele plaatje. Doordat de bloemknop, welke een klein deel uitmaakt van de donkere omgeving, krijgen we een licht onderbelichte foto. Uiteraard met de -1 stops belichtingscompensatie wordt de knop donkerder maar ook de achtergrond wordt donkerder.
Foto 015 en 016 zijn beide gemaakt met een matrixmeting wederom het scherpstelpunt gericht op de bloemknop. en ook hier zien we het tegenovergestelde als bij foto’s 013 en 014. De lichtmeting bestrijkt een groot deel van het veld, de lichte bloemknop neemt hier slechts een klein deel voor zijn rekening dus is het de donkerder omgeving welke doorslaggevend is voor de totale belichting en er dus een langzamere sluitertijd wordt ingesteld. Dit uit zich in de overbelichting. Een belichtingscompensatie van -1 stop geeft een betere belichting waardoor de sluitertijd uiteraard sneller wordt.
In dit artikel heb ik getracht door voorbeelden uit de praktijk meer duidelijkheid te geven in de diverse soorten lichtmethoden die je camera in huis heeft. Uiteraard fotograferen in de automatische stand is het makkelijkst, echter spelen met de instellingen die tot de mogelijkheden van je camera behoren is toch veel leuker.
Onlangs heb ik een tripod aangeschaft. Tussen de gedachte een tripod aan te schaffen en het moment waarop deze wordt thuisbezorgd zitten vaak enige weken. Het is een proces van selecteren, reviews lezen en bekijken op youtube, vergelijken en tenslotte kopen. De Benro TMA37AL, waarbij de letters “AL” het materiaal (aluminium) van de statiefpoten aanduidt. De specificaties van het statief:
Het statief heeft 3 pootsecties die stevig en zeker niet te dun zijn uitgevoerd. De diameter van de 1e poot-sectie (bevindt zich direct onder de statiefkop) is 32,4 mm, de tweede en middelste poot-sectie heeft een diameter van 28,5mm en de diameter van de laatste poot-sectie heeft een diameter van 25,2mm. Eén pootsectie is omgeven door een dikke foamgrip die goed in de hand ligt. Deze foamgrip is zeker geen overbodige luxe. Ik had een oudere tripod van metaal zonder foamgrip en deze vaker gebruikt bij kouder weer. Het aantrekken van een handschoen was dan zeker wel nodig doordat het metaal de kou absorbeerde.
De maximale belasting van het statief is 16 Kilo. Uiteraard komt mijn camera (Nikon D7500) met objectief zeker niet aan dit gewicht maar was voor mij wel een reden tot aankoop daar het dan zeker geen wankel statief zou kunnen zijn. De maximale hoogte van het statief zonder de middenkolom is 150cm, bij gebruik van de middenkolom wordt deze maximale hoogte verlengd naar 179cm. Een bijzonderheid van dit statief is dat de minimale hoogte slechts 41 cm is.
Voor mij een groot voordeel is dat de 3 statiefpoten onafhankelijk van elkaar kunnen worden uitgeklapt. Door een vergrendeling op de drie statiefpoten uit te schakelen kunnen deze bijna haaks op de middenkolom worden geplaatst. Het afgebeelde balhoofd op de foto is een optie en wordt niet standaard meegeleverd.
Om deze laag bij de grond positie te bewerkstelligen wordt als accessoire een tweede korte middenkolom bijgevoegd.
Het totale gewicht van dit statief (2360 gram) is niet licht te noemen, maar eenmaal in gebruik staat het statief als een huis. Tot zover de specificaties. Deze zijn theoretisch en nu de praktijk. Ik was in het bezit van een statief (Cullmann), dus waarom een nieuwe. De poten van dit statief waren van metaal, gevormd in een U vorm en niet makkelijk mee te werken. Dus nam je het statief liever niet mee als wel.
De poten van het Benro statief zijn rond, liggen door de ruimere diameter makkelijk in de hand, de poten zijn onafhankelijk van elkaar uitklapbaar wat vooral bij een ongelijke ondergrond makkelijker is. Het geheel voelt als een stabiel statief. Zoals al eerder vermeld bestaan de poten van het statief uit 3 secties, welke door een
twistlock met slechts een kwartslag zijn vast en los te draaien. Zijn de drie poten gespreid en het statief wordt opgetild, blijven de poten in dezelfde stand staan. Het statief wordt geleverd met rubberen voetjes en spikes, het geheel zit in een kwalitatief goede draagtas.
Aan de lange middenkolom zit aan de onderzijde een haak om eventueel een fototas te hangen voor nog meer stabiliteit van het statief. Het grote voordeel van dit statief is de hoge werkhoogte, zelfs met de middenkolom op zijn laagste punt. Inclusief balhoofd en camera op het statief gemonteerd kan ik (lichaamslengte 1,83 meter) met gestrekte rug op mijn LCD scherm kijken.
Ik heb de tijd genomen om een definitief besluit omtrent de aankoop van dit statief te volbrengen, maar in het gebruik geeft het voldoening en weet ik zeker dat ik een goede aankoop heb gedaan waar ik nog vele jaren plezier van zal hebben.
Ontstaan in de negentiende eeuw door vorming van enkele slibplaten in de Nieuwe Maas. De slibplaten groeiden aan elkaar vast en raakten begroeid met riet, biezen en griend. Begin 20ste eeuw bleek de aangeslibde plaat de doorstroming te beperken. Het buitenste deel van de slibplaat werd daarom afgegraven en boven op het binnenste deel gestort. Zo kreeg het Eiland Van Brienenoord zijn huidige vorm.
Een prachtig natuurgebied met bos, grasvlakten, open water, kleine poelen en langs een heuse getijdengeul. Schotse Hooglanders grazen de begroeiing kort en er komen allerlei soorten vogels, planten en vlinders voor.
In dit artikel wil ik het graag hebben over de onscherpte van het beeld als gevolg van camera trilling welke ten grondslag ligt aan een te langzame sluitersnelheid en een minder vaste hand van fotograferen. Vooral bij het gebruik van objectieven met een langere brandpuntsafstand kan dit zich voordoen. Uiteraard is dit per persoon verschillend. Even ter verduidelijking, het gaat hierbij dus om het niet stil kunnen houden van de camera tijdens de belichting van de foto. Een externe oorzaak. Dit in tegenstelling tot een interne oorzaak waarover later meer.
Veel objectieven beschikken over een zogenaamde “VR” instelling (bij Nikon) om deze beeldonscherpte te voorkomen. Maar hoe werkt dit?
De onscherpte van het beeld wordt veroorzaakt door een kleine beweging of trilling van het objectief. Ik zeg hier met nadruk objectief en niet camera, daar het VR systeem zich in het objectief bevindt. Uiteraard zijn objectief en camera met elkaar verbonden.
Deze hoeveelheid cameratrilling of hoeksnelheid wordt gemeten door twee sensoren waarbij
sensor 1 de verticale bewegingen detecteert “pitching” en een tweede sensor de horizontale bewegingen meet “yawing”. Diagonale bewegingen van het objectief worden door beide sensoren als een resultante in horizontale en verticale bewegingen geregistreerd.
Deze gemeten gegevens met betrekking tot de hoeksnelheid worden naar een micro-computer gestuurd die in de lens is ingebouwd. Waarop deze mirco-computer de benodigde tegengestelde lensbeweging berekend om de verticale als wel de horizontale bewegingen te compenseren en uit te voeren.
Deze compensatie wordt uitgevoerd door twee “VCM’s” (Voice Coil Motors). Deze tegengestelde lensbeweging wordt geregeld door de elektrische stroom in het magnetische veld van de beide VCM’s.
Deze compensatie wordt bij de meeste VR lenzen geactiveerd door de ontspanknop lichtjes in te drukken. Uiteraard is dit een summiere beschrijving betreffende wat zich allemaal afspeelt tijdens dit proces.
In het algemeen wordt gesproken en gezegd om de VR instelling uit te zetten indien de camera op een statief wordt geplaatst. Tijdens de research omtrent informatie rondom dit artikel stuitte ik op een wirwar van informatie of de VR nu wel of niet uitgeschakeld moet worden.
In het begin van dit artikel schreef ik over een externe en interne oorzaak van onscherpte door het niet stil kunnen houden van objectief en camera.
Welke is deze interne oorzaak?
Het licht afkomstig van het beeld wat wij willen fotograferen treedt door de lens en wordt via een spiegel, geplaatst in de camera onder een hoek van 45 graden en via een prisma naar de zoeker van de camera getransporteerd. Bij het maken van de foto klapt de spiegel op, de sluiter opent zich om vervolgens de sensor te belichten.
Het algemene advies luidt: indien de camera op een statief wordt geplaatst, VR instelling uitzetten.
De camera staat stabiel en wanneer we de VR instelling aan zouden laten staan, zou dit kunnen leiden tot een onscherpte doordat de VR zou kunnen reageren en dus compenseren op een trilling die er niet is. En deze compensatie zou dan een onscherpte teweeg brengen.
Terug naar de spiegel, of specifieker omschreven, het opklappen van de spiegel. Dit zou een bewegingsonscherpte kunnen veroorzaken welke schijnbaar niet door het VR systeem kan worden gedetecteerd.
Hoe is dit opklappen van de spiegel dan te ondervangen?
In het menu van de camera bevindt zich een instelling, de vertragingsstand. Hierbij kunnen we door middel van een vertraging van 1, 2 of drie seconden de spiegel laten opklappen waarna de sluiter zich pas na de ingestelde vertraging opent en de sensor belicht. En zo omzeilen we dus de eventuele bewegingsonscherpte veroorzaakt door het opklappen van de spiegel.
Samenvattend kunnen we dus vaststellen dat de VR stand is ter voorkoming van onscherpte door beweging van de fotograaf zelf tijdens het maken van de foto vooral bij gebruik van telelenzen, en de vertragingsstand welke een instelling is die we gebruiken bij langere sluitertijden en de camera op een statief is geplaatst.
Het uitzetten van de VR stand bij het gebruik van de camera op een statief is geen wet, wellicht een regel die je naar eigen inzicht kan uitvoeren. Of het laten aan staan van de VR instelling bij gebruik van statief een nadelig effect op eventuele bewegingsonscherpte geeft is niet bewezen, althans ik heb er geen artikelen over gevonden, echter wordt veronderstelt. Ik heb zelfs een artikel gelezen waarin wordt vermeld dat de onscherpte ontstaan door het opklappen van de spiegel in de moderne objectieven wel door de VR instelling wordt gecompenseerd wat dus een indicatie zou zijn de VR aan te laten staan bij het gebruik van camera op statief.
In dit artikel wil ik geen vergelijkingen gaan maken tussen het kwaliteitsverschil met betrekking tot een full frame en APS-C sensor. Dit is al veelvuldig gedaan in geschreven artikelen en/of video’s op Youtube.
Ik wil beide sensor afmetingen op een geheel andere manier vergelijken en dan niet met betrekking tot de directe gevolgen in het verschil in afmeting, maar de indirecte gevolgen op de grootte beeldvlak foto/ brandpuntsafstand/ en ISO instelling.
Het formaat van de fullframe sensor is 35.9mm x 23,9mm.
Het formaat van de (Nikon) APS-C sensor is 23.5mm x 15.6mm.
Wellicht heb je wel eens gehoord van de crop-factor. De cropfactor is een getal welke de verhouding aangeeft tussen de diagonaal (in inches) van de full frame sensor en de APS-C sensor (van Nikon).
De diagonale afmeting van de full frame sensor is 1.70 inch;
De diagonale afmeting van de Nikon APS-C sensor is 1,13 inch.
Bij Nikon is deze cropfactor 1,52 afgerond 1,5. En deze cropfactor is het kardinale getal in de berekeningen die gaan volgen.
We maken met een fullframe camera een foto met een 50mm lens.
Plaatsen we deze 50mm lens op een APS-C camera dan wordt de beelduitsnede van de foto zodanig alsof het lijkt dat we fotograferen met een 50 x 1,5 = 75mm lens. Het onderwerp is dus groter, terwijl de totale beeldhoek wordt verkleind met een factor van 1,5.
Willen we nu een gelijke beelduitsnede en grootte van onderwerp hebben met de APS-C camera als bij de de full-frame camera het geval is, zullen we een 50 / 1,5 is 30mm lens (in de praktijk een 35mm lens) moeten gebruiken.
Dus een full-frame sensor met 50mm objectief geeft een (bijna) gelijke beeldhoek/beelduitsnede als de 35mm objectief op de APS-C sensor.
Als we de foto gemaakt met de full-frame camera met het 50mm objectief bekijken ten opzichte van de APS-C sensor met het 35mm objectief, zien we met betrekking tot de scherptediepte een mindere scherptediepte bij de full frame als bij de APS-C foto.
Scherptediepte is onder meer afhankelijk van de grootte van het diafragma. Willen we dus een gelijke scherptediepte krijgen met beide sensor formaten zullen we de diafragma-opening van het 35mm objectief op de APS-C sensor met een factor 1,5 moeten vergroten t.o.v. de 50mm op de full frame.
Hebben we een diafragma 4.0 gebruikt op de full frame dan zal het diafragma op de 35mm APS-C moeten worden vergroot met 4,0 / 1,5 = 2,6 (in de praktijk 2,8) om een zelfde scherptediepte te bereiken.
Dus willen we eenzelfde scherptediepte, verkregen met een full-frame camera met 50mm op F4.0 bereiken op een 35mm camera met APS-C sensor, zullen we de getalswaarde van het diafragma met een factor 1.5 moeten verlagen
Het diafragma hebben we vergroot van 4.0 naar 2.8 op de APS-C camera om een gelijke scherptediepte te bereiken als bij de 50mm full-frame camera, echter maken we nu met de APS-C camera een foto bij een gelijkblijvende sluitertijd, zien we een overbelichte foto.
Dit kunnen we compenseren door de …..inderdaad cropfactor, echter nu met een iets andere formule. De full-frame camera hadden we ingesteld op 400 ISO. Willen we nu een zelfde belichting hebben met de APS-C camera met het 35mm objectief, F2,6 dan wordt de iso instelling:
Iso / (cropfactor)kwadraat = 400 / (1.5×1.5) = Iso 180.
Dus willen we een ISO instelling van de Full frame camera omzetten naar een equivalente ISO instelling voor de APS-C camera om zo eenzelfde belichting te verkrijgen is deze te berekenen volgens bovenstaande formule.
Op deze manier hebben we, een foto gemaakt met een full frame camera
(sensor afmeting 35,9mm x 23,9mm) in gelijke grootte, scherptediepte en belichting gedupliceerd naar een APS-C camera (sensor afmeting 23.5mm x 15.6mm).
Bovenstaande theoretische benadering kunnen we op een eenvoudige manier in de praktijk toepassen. Echter gaat de theoretische benadering in de praktijk mank bij het gebruik van lichtgevoelige full frame objectieven. Gebruiken we een 105mm F1.4 objectief op de full frame, zou het diafragma op de APS-C camera moeten worden teruggebracht naar F0.9!! En daar loopt onze theoretische benadering in de praktijk spaak.
Tot zover deze geheel andere benaderingswijze/vergelijking tussen de full frame sensor en de APS-C sensor, welke ik overigens in een video tegenkwam op Youtube. Het leek mij weer eens een andere benadering van de eeuwige strijd tussen full-frame en APS-C sensoren echter nu op een vriendelijke wijze vergeleken.
Onlangs had ik via een chatsessie een vraag van een mede amateurfotografe waarmee ik regelmatig praat, discuseer, maar ook advies geef over allerlei zaken die met fotografie van doen hebben.
De vraag betrof hier de aankoop van een monopod of tripod, het verschil tussen beide en waar zij specifiek meer aan zou hebben.
Beide, monopod en tripod, hebben hun gebruikers voordelen en nadelen. Persoonlijk maak ik afwisselend gebruik van beide.
De monopod is compacter en lichter van gewicht, makkelijker mee te nemen, of te bevestigen aan je rugzak, omdat deze slechts uit één poot bestaat, eventueel voorzien van een balhoofd.
De tripod is daarentegen zwaarder, minder compact omdat deze bestaat uit drie poten en een middenzuil. Qua lengte (ingeschoven) zullen beide niet veel voor elkaar onderdoen.
Echter de kernvraag is: Waar ga je de mono- of tripod voor gebruiken.
Een monopod dient als extra ondersteuning, en verhoogd daarmee de stabiliteit van je camera, vooral bij het gebruik van de grotere zoom- en telelenzen. Het kiezen van je compositie, de vrijheid qua camerastandpunt is beperkter dan het fotograferen uit de vrije hand maar is nog wel redelijk qua bewegingsvrijheid bij het gebruik van de monopod. Kernpunt blijft dat je de monopod altijd zelf zal moeten vasthouden. Kortom de monopod dient als extra steun bij het voorkomen van bewegingsonscherpte veroorzaakt door beweging van de camera.
De tripod geeft de fotograaf een vaste fundatie, een stevige en trillingsvrije compositie, een vast camerastandpunt. In die omstandigheden waarbij bewegingsonscherpte niet gewenst is, of dat het onmogelijk is de camera gedurende langere tijd stil te houden, gebruikt men de tripod. Met een goede tripod staat je camera als een huis.
Zowel de monopods als de tripods zijn te leveren in:
diverse materialen waaronder aluminium, carbon fiber en titanium;
een diversiteit in werkhoogten;
een reeks aan maximale belasting waaronder het statief gebruikt kan worden;
het gewicht van de mono-tripod zelf, dit uiteraard tevens afhankelijk van het materiaal;
maar ook een grote breedte in aanschafkosten.
Zelf heb ik onlangs een monopod en tripod aangeschaft van het merk Benro welke qua specificaties, handzaamheid, gebruiksgemak, maar ook zeker in prijs/kwaliteitsverhouding ver boven andere merken uitstak.
Michel Jansen
micheljansenfotografie
micheljansenfotografie@mail.com
Onlangs zag ik enige tijd geleden op instagram een foto voorbijkomen van theater De Stoep in Spijkenisse. Qua architectonisch karakter werd mijn aandacht voor dit theater getrokken.
Het theater is een ontwerp van architect Ben van Berkel en werd op 9 oktober 2014 officieel geopend.
Afgelopen 18 november ben ik naar Spijkenisse gegaan en heb onderstaande foto’s gemaakt.
Het fotografie blog van de Rotterdamse Fotografieschool voorziet gebruikers van informatie over cursussen, workshops, handige fotografie tips, kennis, tutorials, inspiratie en nog veel meer.
